6. sınıf Fen Bilimleri yol-zaman grafiği yorumlama örnekleri

Question

Bu grafikleri yorumlarken hangi durumlarda hızlanma, yavaşlama veya sabit hız olduğunu karıştırıyorum. Özellikle eğim değiştiğinde ne anlama geldiğini tam olarak çıkaramıyorum. Basit ve net örneklerle açıklanırsa konuyu daha iyi anlayacağım.

Answer 1

Yol-Zaman Grafiği Nedir?

Bir hareketlinin aldığı yolu, geçen zamana bağlı olarak gösteren grafiklere yol-zaman grafiği denir. Bu grafikleri yorumlayarak cismin nasıl bir hareket yaptığını anlayabiliriz.

Grafikteki Eğim Ne Anlama Gelir?

Grafikteki çizginin eğimi, cismin süratini verir. Eğim ne kadar dikse, sürat de o kadar büyüktür.

• Eğim = Sürat
• Eğim = Yol / Zaman formülü ile hesaplanır.

Yol-Zaman Grafiği Yorumlama Örnekleri

Örnek 1: Sabit Süratli Hareket

Bir bisikletli, 3 saniyede 15 metre yol alıyor. Grafiği aşağıdaki gibi olsun:

• Zaman (s) = 0 iken Yol (m) = 0
• Zaman (s) = 1 iken Yol (m) = 5
• Zaman (s) = 2 iken Yol (m) = 10
• Zaman (s) = 3 iken Yol (m) = 15

Yorum: Grafikte çizgi düz bir çizgidir ve sürekli yukarı doğru çıkar. Bu, bisikletlinin sabit süratle hareket ettiğini gösterir. Her saniye 5 metre yol aldığı için sürati 5 m/s'dir.

Örnek 2: Durma (Hareket Etmeme)

Bir araba, 4 saniye boyunca aynı yerde bekliyor. Grafiği şöyle olsun:

• Zaman (s) = 0 iken Yol (m) = 10
• Zaman (s) = 1 iken Yol (m) = 10
• Zaman (s) = 2 iken Yol (m) = 10
• Zaman (s) = 3 iken Yol (m) = 10
• Zaman (s) = 4 iken Yol (m) = 10

Yorum: Grafikte çizgi yatay bir çizgidir. Bu, aracın hareket etmediğini, yani süratinin sıfır olduğunu gösterir. Zaman geçse de alınan yol değişmemiştir.

Örnek 3: Farklı Süratlerde Hareket

Bir yaya, ilk 2 saniye yavaş, sonraki 2 saniye daha hızlı yürüsün.

• 0-2. saniye: 2 saniyede 4 metre yol almış. (Sürat = 4m/2s = 2 m/s)
• 2-4. saniye: 2 saniyede 8 metre yol almış. (Sürat = 8m/2s = 4 m/s)

Yorum: Grafikte iki farklı eğimli çizgi görürüz. İkinci çizgi daha diktir. Bu, yayanın ikinci aralıkta daha süratli hareket ettiğini gösterir.

Özet

• Yatay Çizgi: Cisim duruyor.
• Düz ve Yukarı Doğru Çizgi: Cisim sabit süratle hareket ediyor.
• Dik Çizgi: Sürat yüksek.
• Az Dik Çizgi: Sürat düşük.

Bir grafiği yorumlarken "Zaman arttıkça yol nasıl değişiyor?" sorusunu kendine sor!