Işık, gözümüzle görebildiğimiz bir enerji türüdür. Beyaz ışık aslında birçok rengin birleşmesiyle oluşur. Bu konuda ışığın temel renklerini ve bu renklerin birleşerek nasıl yeni renkler oluşturduğunu öğreneceğiz.
Işığın ana renkleri, başka renklerin karıştırılmasıyla elde edilemeyen temel renklerdir. Bunlar:
Bu üç ana rengi belirli oranlarda karıştırarak diğer tüm renkleri oluşturabiliriz. Örneğin, televizyon ve bilgisayar ekranları bu üç rengin farklı şiddetlerde yanmasıyla milyonlarca farklı renk oluşturur.
Ara renkler, iki ana rengin eşit şiddette karıştırılmasıyla oluşan renklerdir. Işığın üç ana rengi olduğu için, üç de ara rengi vardır:
Işığın üç ana rengi olan kırmızı, yeşil ve mavi bir araya geldiğinde beyaz ışık oluşur. Bunu bir deneyle gözlemleyebiliriz: Kırmızı, yeşil ve mavi ışık kaynaklarını (örneğin el fenerleri) aynı noktaya tuttuğumuzda, ışıkların kesiştiği yer beyaz görünür.
Not: Işığın renkleri ile boya veya mürekkeplerin renkleri birbirinden farklıdır. Boyada ana renkler kırmızı, sarı ve mavidir. Bu karışımlar "çıkarımsal renk karışımı" olarak adlandırılırken, ışıkta yaptığımız bu karışımlar "eklemeli renk karışımı" olarak adlandırılır.
Soru 1: Işık renklerini inceleyen bir öğrenci, ana ışık renklerini birbirleriyle eşit oranda karıştırarak yeni renkler elde etmek istiyor. Aşağıdaki karışımlardan hangisini yaparsa "beyaz" ışık elde edemez?
a) Kırmızı + Yeşil + Mavi
b) Sarı + Mavi
c) Macenta + Yeşil
d) Camgöbeği + Kırmızı
Cevap: b) Sarı + Mavi
Çözüm: Sarı ve Mavi renkleri karıştırıldığında beyaz değil, beyaza yakın bir renk olan "beyazımsı" veya doğrudan "beyaz" elde edilmez; genellikle bu karışım yeşilimsi-beyaz veya gri tonlarında olabilir. Doğru beyaz ışık için üç ana rengin (Kırmızı, Yeşil, Mavi) birleşmesi gerekir. Diğer seçeneklerdeki karışımlar (Macenta+Yeşil, Camgöbeği+Kırmızı) teorik olarak beyaz ışığı verir.
Soru 2: Bir ışık kaynağından yayılan kırmızı ve yeşil ışık demetleri aynı noktada kesişiyor. Bu durumda gözlemci hangi rengi görür?
a) Mavi
b) Sarı
c) Camgöbeği
d) Macenta
Cevap: b) Sarı
Çözüm: Işık renklerinde, kırmızı ve yeşil ışığın karışımı sarı rengini oluşturur. Sarı, ışık renklerinde bir ara renktir ve ana renklerin (kırmızı, yeşil) belirli oranlarda birleşmesiyle elde edilir.
Soru 3: Işığın ana renkleri Kırmızı, Yeşil ve Mavi'dir. Buna göre, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi bir ana renk ile onun tamamlayıcı rengi (beyaz ışık oluşturan diğer iki ana rengin birleşimi) olarak doğru verilmiştir?
a) Kırmızı - Sarı
b) Yeşil - Macenta
c) Mavi - Camgöbeği
d) Yeşil - Camgöbeği
Cevap: b) Yeşil - Macenta
Çözüm: Bir ana rengin tamamlayıcı rengi, diğer iki ana rengin birleşimidir. Yeşilin tamamlayıcısı, Kırmızı ve Mavi'nin karışımı olan Macenta'dır. Diğer seçeneklerde: Kırmızının tamamlayıcısı Camgöbeği (Yeşil+Mavi), Mavinin tamamlayıcısı Sarı (Kırmızı+Yeşil)'dır.
