🧬 10. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 1. Yazılı 3. Senaryo MEB Soruları
🧪 Hücre Bölünmesi
- 🌱 Mitoz: Tek hücreli canlılarda üremeyi, çok hücreli canlılarda ise büyümeyi ve onarımı sağlar. Kromozom sayısı değişmez.
- 🌺 Mayoz: Üreme hücrelerinin (sperm ve yumurta) oluşmasını sağlar. Kromozom sayısı yarıya iner.
🌿 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin nesilden nesile aktarılmasıdır. Mendel'in çalışmaları bu alanda temel oluşturur.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde bulunan ve bir özelliği belirleyen birimdir.
- 🌍 Kromozom: DNA'nın özel proteinlerle paketlenmiş halidir. İnsanlarda 46 adet bulunur.
- 🧫 Alel: Bir genin farklı versiyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi veya kahverengi alelleri olabilir.
🐾 Ekoloji
Ekoloji, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
- ☀️ Ekosistem: Canlılar ve cansız çevrenin etkileşimiyle oluşan birimdir.
- 🌱 Besin Zinciri: Canlıların birbirini yiyerek enerji aktarımını sağladığı zincirdir. Üreticiler (bitkiler) ile başlar, tüketiciler (otoburlar, etoburlar) ile devam eder.
- 💧 Biyoçeşitlilik: Bir bölgedeki canlı türlerinin çeşitliliğidir. Biyoçeşitliliğin korunması önemlidir.
🔬 Canlıların Sınıflandırılması
Canlılar, benzer özelliklerine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, bilim insanlarının canlıları daha kolay anlamalarına ve incelemelerine yardımcı olur.
- 👑 Âlem: En geniş sınıflandırma birimidir. Örneğin, hayvanlar âlemi, bitkiler âlemi gibi.
- 🐾 Tür: Ortak atadan gelen ve çiftleştiklerinde verimli döller oluşturabilen canlı grubudur.
🦠 Virüsler
Virüsler, canlı ve cansız arasında kabul edilen, zorunlu hücre içi parazitlerdir. Kendi başlarına çoğalamazlar, bir hücreye ihtiyaç duyarlar.
- 🧬 Yapıları: Bir protein kılıf (kapsit) ve içinde genetik materyal (DNA veya RNA) bulunur.
- 🦠 Hastalıklar: Grip, nezle, AIDS gibi birçok hastalığa neden olabilirler.
