Hacim, bir cismin uzayda kapladığı yerdir. Sıvıların ve gazların hacmini ölçmek için litre ve mililitre gibi birimleri kullanırız. Katı maddelerin hacmini ise metreküp gibi birimlerle ölçeriz. Bu çalışma kağıdında sıvı ölçü birimlerini öğreneceğiz.
En çok kullandığımız sıvı hacim birimleri şunlardır:
Bu birimler arasında çevirim yapabiliriz:
Aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
Aşağıdaki problemleri çözünüz.
Problem 1: Mert, 2 litrelik meyve suyunun 350 mL'sini içmiştir. Geriye kaç mL meyve suyu kalmıştır?
Problem 2: Bir ilaç şişesinde 150 mL şurup vardır. Doktor, Ayşe'ye günde 3 defa 5 mL şurup içmesini söylemiştir. Bu şişek, Ayşe'ye kaç gün yeter?
Problem 3: Bir sürahi 2 L su almaktadır. 200 mL'lik 5 bardağın tamamını doldurmak için kaç litre daha suya ihtiyaç vardır?
Aşağıdaki nesnelerin hacimlerini tahmin edip, en uygun birimi (L veya mL) yanına yazınız.
Soru 1: Bir su deposunun hacmi 5 m³'tür. Bu deponun hacmini desimetreküp (dm³) cinsinden ifade etmek istersek kaç dm³ eder?
a) 50 dm³
b) 500 dm³
c) 5000 dm³
d) 50000 dm³
Cevap: c) 5000 dm³
Çözüm: 1 m³ = 1000 dm³ olduğu için, 5 m³ = 5 × 1000 = 5000 dm³ eder.
Soru 2: Bir kutu meyve suyunun hacmi 2 litredir. Bu kutunun hacmini santimetreküp (cm³) cinsinden bulunuz.
a) 20 cm³
b) 200 cm³
c) 2000 cm³
d) 20000 cm³
Cevap: c) 2000 cm³
Çözüm: 1 litre = 1000 cm³ olduğu için, 2 litre = 2 × 1000 = 2000 cm³ eder.
Soru 3: Taban ayrıtları 10 cm ve 5 cm olan dikdörtgenler prizması şeklindeki bir kabın içine, her biri 250 cm³ hacimli küplerden kaç tane sığar?
a) 2
b) 4
c) 6
d) 8
Cevap: b) 4
Çözüm: Önce kabın hacmini bulalım: 10 cm × 5 cm × 20 cm = 1000 cm³. Küp sayısı = 1000 ÷ 250 = 4 tane.
Soru 4: Bir sıvının hacmini ölçmek için aşağıdaki birimlerden hangisi kullanılmaz?
a) Litre
b) Mililitre
c) Metreküp
d) Kilogram
Cevap: d) Kilogram
Çözüm: Kilogram kütle birimi olduğu için hacim ölçüsü olarak kullanılmaz. Hacim birimleri metreküp, litre, mililitre gibi birimlerdir.
1. Hacim ölçüsü temel birimi ______________'dir.
2. 1 metreküp = ______________ desimetreküp'tür.
3. Bir ayrıtının uzunluğu 10 cm olan küpün hacmi ______________ cm³'tür.
4. 2000 mililitre = ______________ litredir.
5. Bir kenarı 1 m olan küpün hacmi ______________ litre su alır.
Aşağıdaki hacim ölçülerini birbiriyle eşleştiriniz.
1. ( ) Hacim ölçüleri 1000'er 1000'er büyür ve küçülür.
2. ( ) 1 santimetreküp, 1 mililitreye eşittir.
3. ( ) 10 dm³'lük bir kap, 100 litre su alır.
4. ( ) Hacmi 1 m³ olan bir kutu, 1000 dm³'tür.
1. Boyutları 4 cm, 5 cm ve 6 cm olan bir dikdörtgenler prizmasının hacmini hesaplayınız.
2. 5,5 L kaç mL'dir?
3. Hacmi 24 cm³ olan bir dikdörtgenler prizmasının yüksekliği 2 cm, eni 3 cm ise boyu kaç cm'dir?
4. 4500 cm³ kaç L'dir?
1. Aşağıdakilerden hangisi en büyük hacme sahiptir?
a) 0,1 m³ b) 90 L c) 100.000 cm³ d) 10.000 mL
2. Hacmi 125 cm³ olan bir küpün bir ayrıtı kaç cm'dir?
a) 5 b) 10 c) 15 d) 25
3. 2 m³ + 300 dm³ kaç litredir?
a) 230 b) 2300 c) 20300 d) 23000
4. Günde 2 L su içen bir kişi, bir haftada kaç mL su içer?
a) 1400 b) 14000 c) 140 d) 140000
Cevaplar:
A1: metreküp
A2: 1000
A3: 1000
A4: 2
A5: 1000
B1: b
B2: a
B3: c
B4: d
C1: Doğru
C2: Doğru
C3: Yanlış
C4: Doğru
D1: 120
D2: 5500
D3: 4
D4: 4,5
E1: a
E2: a
E3: b
E4: b
