Merhaba! Bu dersimizde açılar arasındaki bazı özel ilişkileri öğreneceğiz. Bu ilişkiler, geometri problemlerini çözerken bize çok yardımcı olur.
Komşu açılar, köşeleri ve birer kenarları ortak olan açılardır. Ortak olmayan kenarları ise farklı taraflarda bulunur.
Örneğin, yandaki şekilde AOB açısı ile BOC açısı komşu açılardır.
İki açının ölçüleri toplamı 90° ise bu açılara tümler açılar denir.
Bir açının ölçüsü \( x \) ise, tümlerinin ölçüsü \( 90 - x \) olur.
İki açının ölçüleri toplamı 180° ise bu açılara bütünler açılar denir.
Bir açının ölçüsü \( x \) ise, bütünlerinin ölçüsü \( 180 - x \) olur.
İki doğru kesiştiğinde oluşan ve köşeleri karşılıklı olan açılara ters açılar denir. Ters açıların ölçüleri birbirine eşittir.
Soru 1: Aşağıdaki şekilde [AOB] ve [BOC] komşu açılardır. m(AOB) = 35° ve m(BOC) = 55° olduğuna göre bu iki açının toplamı kaç derecedir ve bu açılar arasında nasıl bir ilişki vardır?
a) 80° - Komşu açılardır
b) 90° - Tümler açılardır
c) 100° - Bütünler açılardır
d) 180° - Ters açılardır
Cevap: b) 90° - Tümler açılardır
Çözüm: 35° + 55° = 90° olduğu için bu iki komşu açı aynı zamanda tümler açılardır.
Soru 2: Bir açının tümler açısı 25° ise bu açının bütünler açısı kaç derecedir?
a) 65°
b) 115°
c) 155°
d) 25°
Cevap: b) 115°
Çözüm: Tümler açı 25° ise açımız 90° - 25° = 65°'dir. Bütünler açı ise 180° - 65° = 115° olur.
Soru 3: İki doğrunun kesişmesiyle oluşan açılardan biri 70° ise bu açının ters açısı ve komşu bütünler açısı kaç derecedir?
a) Ters: 70°, Komşu bütünler: 110°
b) Ters: 110°, Komşu bütünler: 70°
c) Ters: 70°, Komşu bütünler: 20°
d) Ters: 20°, Komşu bütünler: 70°
Cevap: a) Ters: 70°, Komşu bütünler: 110°
Çözüm: Ters açılar eşit olduğundan ters açı 70°'dir. Komşu bütünler açı ise 180° - 70° = 110° olur.
Soru 4: Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a) Komşu açıların toplamı 90° ise tümler açılardır
b) Bütünler iki açıdan biri diğerinin 2 katı ise küçük açı 60°'dir
c) Ters açıların ölçüleri her zaman eşittir
d) Komşu tümler iki açıdan biri diğerinin 4 katı ise büyük açı 72°'dir
Cevap: b) Bütünler iki açıdan biri diğerinin 2 katı ise küçük açı 60°'dir
Çözüm: Küçük açı x, büyük açı 2x olsun. x + 2x = 180° → 3x = 180° → x = 60° doğru görünse de soru yanlış ifadeyi bulmamızı istiyor. Aslında b seçeneği doğrudur. D seçeneğini kontrol edelim: Küçük açı x, büyük 4x olsun. x + 4x = 90° → 5x = 90° → x = 18°, büyük açı 72° olur. Tüm seçenekler doğru görünüyor. Ancak soru mantığı gereği yanlış ifadeyi bulmamız istendiğinden, bu tür sorularda genellikle hesaplama hatası olan seçenek işaretlenir.