Prizmaların hacmini hesaplamak, onların kapladığı yeri bulmak demektir. Bunun için kullandığımız temel bir formül vardır.
Bir prizmanın hacmini bulmak için:
Hacim = Taban Alanı x Yükseklik
Matematiksel olarak şöyle yazarız:
\( H = A_{taban} \times h \)
Örnek: Taban ayrıtları 5 cm ve 4 cm olan bir dikdörtgenler prizmasının yüksekliği 10 cm'dir. Bu prizmanın hacmi kaç cm³'tür?
Çözüm:
Cevap: 200 cm³
Artık prizma hacim problemlerini çözmek için gerekli bilgiye sahipsin. Bol bol test çözerek pratik yap, bu seni daha da başarılı kılacak!
Soru 1: Taban ayrıtları 5 cm ve 8 cm, yüksekliği 12 cm olan dikdörtgenler prizmasının hacmi kaç cm³'tür?
a) 120 cm³
b) 240 cm³
c) 400 cm³
d) 480 cm³
Cevap: d) 480 cm³
Çözüm: Dikdörtgenler prizmasının hacmi = Taban alanı x Yükseklik = (5 cm x 8 cm) x 12 cm = 40 cm² x 12 cm = 480 cm³
Soru 2: Bir kare prizmanın taban ayrıtı 6 cm, yüksekliği ise 15 cm'dir. Bu prizmanın hacmini hesaplayınız.
a) 90 cm³
b) 360 cm³
c) 540 cm³
d) 600 cm³
Cevap: c) 540 cm³
Çözüm: Kare prizmanın hacmi = Taban alanı x Yükseklik = (6 cm x 6 cm) x 15 cm = 36 cm² x 15 cm = 540 cm³
Soru 3: Hacmi 600 cm³ olan bir dikdörtgenler prizmasının taban alanı 50 cm²'dir. Bu prizmanın yüksekliği kaç cm'dir?
a) 10 cm
b) 12 cm
c) 15 cm
d) 20 cm
Cevap: b) 12 cm
Çözüm: Hacim = Taban alanı x Yükseklik olduğundan, 600 cm³ = 50 cm² x Yükseklik. Yükseklik = 600 ÷ 50 = 12 cm'dir.
Soru 4: Bir havuzun boyutları 4 m, 3 m ve 2 m'dir. Bu havuzun tamamı su ile doldurulmak isteniyor. Kullanılacak suyun hacmi kaç m³'tür?
a) 9 m³
b) 18 m³
c) 24 m³
d) 30 m³
Cevap: c) 24 m³
Çözüm: Havuz bir dikdörtgenler prizmasıdır. Hacim = Uzunluk x Genişlik x Yükseklik = 4 m x 3 m x 2 m = 24 m³'tür.
1. Bir prizmanın hacmini hesaplamak için taban alanı ile ________ çarpılır.
2. Taban ayrıtları 5 cm ve 4 cm, yüksekliği 10 cm olan dikdörtgenler prizmasının hacmi ________ cm³'tür.
3. Hacim ölçü birimleri arasında 1000 cm³ = ________ dm³ eşitliği vardır.
Aşağıdaki ifadelerin doğru mu (D), yanlış mı (Y) olduğunu belirtiniz.
1. ( ) Bir küpün hacmi, bir ayrıtının küpüne eşittir.
2. ( ) Taban alanı ve yüksekliği aynı olan tüm prizmaların hacimleri farklıdır.
3. ( ) Hacim ölçüsü temel birimi metreküptür (m³).
Aşağıdaki prizmaları hacimleri ile eşleştiriniz.
1. Taban ayrıtları 8 dm ve 5 dm, yüksekliği 12 dm olan bir dikdörtgenler prizmasının hacmini hesaplayınız.
2. Hacmi 250 cm³ olan bir prizmanın taban alanı 25 cm² ise, yüksekliği kaç cm'dir?
3. Ayrıt uzunlukları 10 cm olan bir küpün hacmi, ayrıt uzunlukları 5 cm olan bir küpün hacminin kaç katıdır?
1. Hacmi 240 cm³ olan bir dikdörtgenler prizmasının taban alanı 30 cm² olduğuna göre yüksekliği kaç cm'dir?
a) 6 b) 8 c) 10 d) 12
2. Ayrıt uzunlukları 2 m, 3 m ve 4 m olan bir dikdörtgenler prizmasının hacmi kaç metreküptür?
a) 9 b) 12 c) 18 d) 24
3. Bir ayrıtının uzunluğu 10 cm olan bir küpün hacmi kaç cm³'tür?
a) 100 b) 300 c) 600 d) 1000
Cevaplar:
A.1: yüksekliği, A.2: 200, A.3: 1
B.1: D, B.2: Y, B.3: D
C: A-2, B-1, C-3
D.1: 480 dm³, D.2: 10, D.3: 8
E.1: b, E.2: d, E.3: d