Merhaba! Bu ders notumuzda veri toplama konusunu öğreneceğiz ve öğrendiklerimizi test soruları çözerek pekiştireceğiz.
Veri, bir konu hakkında toplanan bilgilerdir. Sayılar, ölçümler, cevaplar veya gözlemler olabilir.
Örnek: Sınıfımızdaki öğrencilerin boy uzunlukları, sevdiği meyveler veya bir dersteki notları birer veridir.
Verileri çeşitli şekillerde toplayabiliriz:
Topladığımız verileri anlamlı hale getirmek için sıklık tablosu kullanırız. Bu tablo, her bir verinin kaç kez tekrar ettiğini (sıklığını) gösterir.
Örnek: 10 kişilik bir grupta sevilen renkler şöyle olsun: Mavi, Kırmızı, Yeşil, Mavi, Sarı, Kırmızı, Mavi, Yeşil, Mavi, Sarı
Bu verilerin sıklık tablosu:
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi bir veri toplama yöntemi değildir?
Cevap: C) Tahmin etmek. Veri toplamak için somut bilgilere ihtiyacımız vardır, tahmin bir yöntem değildir.
Soru 2: Bir sınıftaki 15 öğrencinin matematik sınav notları aşağıda verilmiştir:
85, 90, 70, 85, 100, 90, 75, 85, 90, 80, 95, 85, 100, 70, 90
Bu verilere göre, 85 notunun sıklığı kaçtır?
Cevap: B) 4. (85 sayısını listede 4 kez görüyoruz.)
Soru 3: Bir manav, bir hafta boyunca sattığı elma sayılarını kaydetmiştir: 20, 25, 15, 30, 25, 10, 20
Bu verilerle bir sıklık tablosu oluşturulduğunda, "25" değerinin sıklığı ne olur?
Cevap: B) 2. (25 sayısı listede 2 kez geçmektedir.)
Soru 4: "Bir sınıftaki öğrencilerin göz renkleri" ile ilgili bir araştırma yapılıyor. Bu araştırmada en uygun veri toplama yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: C) Gözlem. Çünkü göz rengi, öğrencilere bakılarak doğrudan gözlemlenebilir.
Harikasın! Veri toplama konusunda temel bilgileri öğrendin ve birkaç test sorusu çözdün. Unutma, verileri doğru toplamak ve düzenlemek, istatistiksel sonuçlara ulaşmanın ilk ve en önemli adımıdır.
Soru 1: Bir sınıftaki öğrencilerin en sevdiği meyveleri belirlemek isteyen bir öğrenci, aşağıdaki sorulardan hangisini sorarsa daha net ve sınıflandırılabilir veriler toplamış olur?
a) En sevdiğiniz meyve hangisidir?
b) Meyveleri sever misiniz?
c) Hangi meyveleri yemeyi tercih edersiniz?
d) En sevdiğiniz 3 meyveyi söyler misiniz?
Cevap: a) En sevdiğiniz meyve hangisidir?
Çözüm: "En sevdiğiniz meyve hangisidir?" sorusu net, ölçülebilir ve her öğrenci için tek bir cevap verilebilir bir sorudur. Bu da toplanan verilerin kolayca sınıflandırılmasını ve analiz edilmesini sağlar.
Soru 2: Bir araştırmacı, bir mahallede yaşayan insanların günlük ortalama su tüketimlerini (litre cinsinden) öğrenmek istiyor. Bu veriyi toplamak için aşağıdaki yöntemlerden hangisini kullanırsa daha güvenilir sonuçlar elde eder?
a) Mahallelinin tahmini cevaplarını not almak
b) Her evin su sayacını bir hafta boyunca günlük okuyup kaydetmek
c) İnternetten benzer mahallelerin su tüketimlerini araştırmak
d) Sadece birkaç evi ziyaret edip onların tüketimini sormak
Cevap: b) Her evin su sayacını bir hafta boyunca günlük okuyup kaydetmek
Çözüm: Su sayaçlarından yapılan ölçümler, kişisel tahminlere dayalı verilere göre çok daha nesnel ve kesindir. Tüm evlerin bir hafta boyunca ölçülmesi, verinin güvenilirliğini ve temsil ediciliğini artırır.
Soru 3: Bir market, müşteri memnuniyetini ölçmek için bir anket hazırlıyor. Ankette "Marketimizden genel olarak memnun musunuz?" sorusuna müşteriler "Evet" veya "Hayır" şeklinde cevap veriyor. Toplanan bu veri türü ve anket sorusu için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
a) Veriler süreklidir ve soru açık uçludur.
b) Veriler niteldir ve soru kapalı uçludur.
c) Veriler niceldir ve soru yoruma açıktır.
d) Veriler kesiklidir ve soru çok seçeneklidir.
Cevap: b) Veriler niteldir ve soru kapalı uçludur.
Çözüm: "Evet" veya "Hayır" gibi cevaplar sayısal bir değer ifade etmez, nitel (kategorik) veridir. Sorunun cevabı belirli seçeneklerle sınırlandırıldığı için bu bir kapalı uçlu sorudur.
