6. sınıf Sayı sıfatı nedir? Asıl, sıra, üleştirme ve kesir sayı sıfatı nedir?

Question

Sayı sıfatlarını anlamakta biraz zorlanıyorum. Özellikle asıl sayı sıfatı ile sıra sayı sıfatı arasındaki farkı bazen karıştırıyorum. Üleştirme ve kesir sayı sıfatlarına da kısaca değinebilir misiniz?

Answer 1

Sayı Sıfatları

Sayı sıfatları, isimlerin sayılarını, sıralarını, eşit paylara ayrılışını veya parçalarını belirten sıfatlardır. Kısacası, bir ismin sayısal özelliklerini bildirirler. Dört çeşit sayı sıfatı vardır.

1. Asıl Sayı Sıfatı

İsimlerin sayısını, miktarını belirten sıfatlardır. "Kaç tane?" sorusunun cevabıdır.

• Üç kalem aldım.
• Sınıfımızda yirmi dört öğrenci var.
• Masada beş kitap duruyor.

2. Sıra Sayı Sıfatı

İsimlerin sırasını, derecesini belirten sıfatlardır. "-ncı, -nci, -ncu, -ncü" eklerini alırlar. "Kaçıncı?" sorusunun cevabıdır.

• Dün ikinci sınavımız vardı.
• Yarışmada üçüncü olduk.
• Evleri beşinci katta.

3. Üleştirme Sayı Sıfatı

İsimlerin eşit paylara ayrıldığını gösteren sıfatlardır. Sayılara "-er, -ar" eki getirilerek yapılır. "Kaçar?" sorusunun cevabıdır.

• Öğrencilere ikişer elma düştü.
• Çocuklar üçer kişilik gruplar oluşturdu.
• Her masaya yedişer bardak koyduk.

4. Kesir Sayı Sıfatı

Bir bütünün parçalarını, kesirlerini belirten sıfatlardır. Kesirli sayılarla veya yüzde ifadeleriyle kullanılır.

• Pastanın çeyreğini (1/4'ünü) ben yedim.
• Projenin yüzde on (%10) kaldı.
• Maçın yarısında (1/2'sinde) gol atıldı.

Not: Sayı sıfatları her zaman bir ismi niteler. Tek başlarına kullanıldıklarında ismin yerini tutarlar ve "adıl (zamir)" olurlar.

Örnek: "Sınıfta yirmi öğrenci var." (Buradaki "yirmi", "öğrenci" isminin sayısını belirttiği için asıl sayı sıfatıdır.)

Örnek: "Sınıfta yirmisi erkek." (Buradaki "yirmisi" sıfat değil, "yirmi öğrenci" ifadesinin yerine geçtiği için sayı adılıdır.)

Answer 2

6. Sınıf Sayı Sıfatı Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "asıl sayı sıfatı" kullanılmıştır?
a) Yarışmada üçüncü olduğu için çok mutluydu.
b) Kitaplığındaki beş raf tamamen dolmuştu.
c) Her iki takım da mücadeleyi sonuna kadar sürdürdü.
d) Pastayı yedi eşit parçaya böldüler.
Cevap: b) "Beş" sözcüğü, raf isminin sayısını belirttiği için asıl sayı sıfatıdır.

Soru 2: "Babam bana yüz elli lira harçlık verdi." cümlesindeki sayı sıfatının türü aşağıdakilerden hangisidir?
a) Asıl sayı sıfatı
b) Sıra sayı sıfatı
c) Üleştirme sayı sıfatı
d) Kesir sayı sıfatı
Cevap: a) "Yüz elli" sözcüğü, liranın miktarını (sayısını) belirttiği için asıl sayı sıfatıdır.

Soru 3: "Toplantıya yirmişer kişilik iki grup halinde gireceğiz." cümlesinde hangi tür sayı sıfatı kullanılmıştır?
a) Asıl sayı sıfatı ve sıra sayı sıfatı
b) Sıra sayı sıfatı ve üleştirme sayı sıfatı
c) Üleştirme sayı sıfatı ve asıl sayı sıfatı
d) Kesir sayı sıfatı ve asıl sayı sıfatı
Cevap: c) "Yirmişer" sözcüğü üleştirme sayı sıfatı, "iki" sözcüğü ise asıl sayı sıfatıdır.

Soru 4: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kesir sayı sıfatı" kullanılmamıştır?
a) Maçın yüzde yetmiş beşlik bölümüne hakimdik.
b) Yarısını bitirdiğim kitabı arkadaşıma verdim.
c) Bu işte üç aşama bulunuyor.
d) Çeyrek ekmekle karnını doyurmaya çalıştı.
Cevap: c) "Üç" sözcüğü asıl sayı sıfatıdır. Diğer seçeneklerdeki "yüzde yetmiş beş", "yarı" ve "çeyrek" sözcükleri kesir sayı sıfatıdır.