İsimler, varlıklara verilen adlardır. Bu varlıkları algılama yollarımıza göre isimleri ikiye ayırırız: Somut İsimler ve Soyut İsimler.
Beş duyumuzdan (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama) en az biri ile algılayabildiğimiz varlıklara verilen isimlerdir. Yani bu varlıkları görebilir, duyabilir, dokunabilir, tadabilir veya koklayabiliriz.
Örnekler:
Beş duyumuzdan hiçbiri ile algılayamadığımız, sadece zihnimizde ve hislerimizde var olan kavramlara verilen isimlerdir. Bu varlıkları göremeyiz, dokunamayız, ancak var olduklarını hisseder ve düşünürüz.
Örnekler:
Aşağıdaki kelimelerin somut mu yoksa soyut mu olduğunu düşün!
Kısacası: Eğer bir varlığı duyu organlarımızdan biriyle algılayabiliyorsak ismi somut, sadece zihnimizle algılıyorsak ismi soyuttur.
Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük soyut bir isimdir?
a) Kitaplıktan bir roman aldı.
b) Çocuğun yüzündeki mutluluk herkesi etkiledi.
c) Bahçedeki ağaç çok uzamış.
d) Masanın üzerinde bir vazo duruyor.
Cevap: b) mutluluk
Çözüm: "Mutluluk" duyularla algılanamayan, zihinde var olan bir kavram olduğu için soyut isimdir. Diğer seçeneklerdeki "roman, ağaç, vazo" ise duyularla algılanabildiği için somut isimlerdir.
Soru 2: "Bu konuda sana katılıyorum, çünkü fikirlerin çok mantıklı." cümlesinde geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi somut isimdir?
a) konu
b) katılıyorum
c) fikirlerin
d) mantıklı
Cevap: a) konu
Çözüm: "Konu" sözcüğü, bu cümlede "üzerinde konuşulan şey" anlamında somut bir varlığı ifade etmektedir. "Fikir" ve "mantık" ise soyut kavramlardır. "Katılıyorum" bir fiildir.
Soru 3: "Sevgi, en güzel duygudur. Bu duyguyla büyüyen çocuklar, hayata daha sıkı sarılır. Onlara sevgimizi göstermek için bazen bir gül, bazen de sıcak bir sarılma yeterli olabilir." paragrafında numaralandırılmış sözcüklerden hangisi somut isimdir?
a) 1. sözcük (Sevgi)
b) 2. sözcük (duygu)
c) 3. sözcük (çocuklar)
d) 4. sözcük (hayata)
Cevap: c) çocuklar
Çözüm: "Çocuklar" sözcüğü, beş duyumuzdan en az biriyle (görme, dokunma) algılayabildiğimiz somut bir varlıktır. "Sevgi", "duygu" ve "hayat" ise soyut kavramlardır.
Soru 4: "Arkadaşlık, paylaşmaktır. Bazen bir lokma ekmeği, bazen de derdinizi paylaşırsınız. Bu paylaşım, aranızdaki bağı güçlendirir." paragrafındaki altı çizili sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) "Arkadaşlık" somut, "lokma" soyut isimdir.
b) "Paylaşım" somut, "bağı" soyut isimdir.
c) "Ekmeği" somut, "derdinizi" soyut isimdir.
d) "Bağı" somut, "paylaşmaktır" soyut isimdir.
Cevap: c) "Ekmeği" somut, "derdinizi" soyut isimdir.
Çözüm: "Ekmek" görme ve dokunma duyusuyla algılanabildiği için somut; "dert" ise zihinde var olan, duyularla doğrudan algılanamayan bir kavram olduğu için soyut isimdir.