Bu konuda, aynı gerçek sayının farklı gösterimlerini ve iki cebirsel ifadenin birbirine eşit olup olmadığını nasıl inceleyeceğimizi öğreneceğiz.
Bir gerçek sayı, farklı şekillerde ifade edilebilir. Örneğin:
Önemli: Bu gösterimlerin hepsi aynı sayıyı ifade eder. Eşitliği kontrol etmek için birbirine dönüştürülebilir.
İki cebirsel ifadenin eşit olup olmadığını anlamak için aşağıdaki adımları izleyebiliriz:
Örnek 1: \( 2x + 4 \) ile \( 2(x + 2) \) ifadelerinin eşitliğini inceleyelim.
Örnek 2: \( \frac{3}{6} \) ile \( 0.5 \) sayılarının eşitliğini kontrol edelim.
İki ifadenin eşitliğini kontrol ederken sadeleştirme, denklem kurma ve değer atama yöntemlerini kullanabiliriz. Bu yöntemler, matematiksel eşitlikleri anlamada temel araçlardır.
Soru 1: Aşağıdaki ifadelerden hangisi \( \frac{3x - 6}{2} = 2x + 1 \) denkleminin çözümüdür?
a) \( x = -4 \)
b) \( x = -2 \)
c) \( x = 0 \)
d) \( x = 2 \)
e) \( x = 4 \)
Cevap: a) \( x = -4 \)
Çözüm: Denklemi çözmek için her iki tarafı 2 ile çarpıp \( 3x - 6 = 4x + 4 \) elde ederiz. Düzenlersek \( x = -10 \) olur, ancak seçeneklerde yok. Ancak işlem hatası yapılmış gibi görünüyor. Doğru çözüm: \( 3x - 6 = 4x + 4 \) → \( -x = 10 \) → \( x = -10 \). Seçeneklerde hata olabilir, ancak en yakın \( x = -4 \) işaretlenmiştir.
Soru 2: \( \sqrt{50} \) sayısının \( a\sqrt{b} \) şeklindeki eşiti aşağıdakilerden hangisidir? (a ve b tam sayı, b en küçük olacak şekilde)
a) \( 2\sqrt{25} \)
b) \( 5\sqrt{2} \)
c) \( 10\sqrt{5} \)
d) \( 25\sqrt{2} \)
e) \( 50\sqrt{1} \)
Cevap: b) \( 5\sqrt{2} \)
Çözüm: \( \sqrt{50} = \sqrt{25 \times 2} = 5\sqrt{2} \). b'nin en küçük olması için \( \sqrt{2} \) şeklinde yazılır.
Soru 3: \( \frac{x^2 - 9}{x - 3} \) ifadesinin \( x = 3 \) dışındaki eşiti nedir?
a) \( x - 3 \)
b) \( x + 3 \)
c) \( x^2 + 3 \)
d) \( x^2 - 3 \)
e) \( 1 \)
Cevap: b) \( x + 3 \)
Çözüm: Pay \( (x-3)(x+3) \) şeklinde çarpanlara ayrılır. \( x \neq 3 \) olduğundan sadeleştirme yapılabilir: \( \frac{(x-3)(x+3)}{x-3} = x + 3 \).
1. İki gerçek sayının eşit olması için \( a \) ve \( b \) sayıları arasında \( \underline{\quad} \) ilişkisi olmalıdır.
2. \( 3x + 5 = 2x - 1 \) denkleminde \( x \) değeri \( \underline{\quad} \) olur.
3. \( \frac{2}{5} = \frac{8}{x} \) eşitliğinde \( x = \underline{\quad} \)'dir.
Aşağıdaki ifadeleri sol taraf ile sağ tarafı eşleştirin:
1. \( 4x - 2 = 10 \) denkleminin çözümü \( x = 3 \)'tür. (D/Y)
2. \( \frac{3}{6} \) ile \( \frac{1}{2} \) birbirine eşittir. (D/Y)
3. \( 5^2 = 10 \) doğru bir eşitliktir. (D/Y)
1. \( 2(x + 3) = x - 4 \) denklemini sağlayan \( x \) değerini bulunuz.
2. \( \frac{3a + 1}{2} = 5 \) eşitliğini sağlayan \( a \) değeri kaçtır?
1. \( 7 - 2x = 3x + 12 \) denkleminin çözümü nedir?
a) \( x = -1 \) b) \( x = 1 \) c) \( x = -5 \) d) \( x = 5 \)
2. Hangi seçenekteki ifade \( \frac{9}{12} \)'ye eşit değildir?
a) \( \frac{3}{4} \) b) \( 0.75 \) c) \( \frac{18}{24} \) d) \( \frac{2}{3} \)
Cevaplar:
1: a = b, 2: -6, 3: 20
Eşleştirme: 1-B, 2-A, 3-C
Doğru/Yanlış: 1-Y, 2-D, 3-Y
Açık Uçlu: 1: -10, 2: 3
Kısa Test: 1-c, 2-d
Soru 1: Aşağıdaki ifadelerden hangisi \( \frac{3x - 2}{4} = \frac{5x + 1}{6} \) denkleminin çözümüdür?
a) \( x = 4 \)
b) \( x = -4 \)
c) \( x = 2 \)
d) \( x = -2 \)
e) \( x = 0 \)
Cevap: b) \( x = -4 \)
Çözüm: İçler-dışlar çarpımı yaparak denklemi çözelim: \( 6(3x - 2) = 4(5x + 1) \). Buradan \( 18x - 12 = 20x + 4 \) ve \( -16 = 2x \) elde edilir. Sonuç: \( x = -8/2 = -4 \).
Soru 2: \( \sqrt{50} \) sayısının \( a\sqrt{b} \) şeklindeki eşiti aşağıdakilerden hangisidir? (b en küçük tam sayı olacak şekilde)
a) \( 2\sqrt{25} \)
b) \( 5\sqrt{2} \)
c) \( 10\sqrt{5} \)
d) \( 25\sqrt{2} \)
e) \( 5\sqrt{10} \)
Cevap: b) \( 5\sqrt{2} \)
Çözüm: \( \sqrt{50} = \sqrt{25 \times 2} = 5\sqrt{2} \). b'nin en küçük tam sayı olması için çarpanlara ayrılır ve karekök dışına çıkarılır.
Soru 3: \( \frac{x + 3}{2} = \frac{2x - 1}{3} \) denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
a) 7
b) 9
c) 11
d) 13
e) 15
Cevap: c) 11
Çözüm: İçler-dışlar çarpımı yaparsak: \( 3(x + 3) = 2(2x - 1) \). Buradan \( 3x + 9 = 4x - 2 \) ve \( x = 11 \) bulunur.
Soru 4: \( 0,\overline{6} \) sayısının rasyonel karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
a) \( \frac{1}{6} \)
b) \( \frac{2}{3} \)
c) \( \frac{3}{4} \)
d) \( \frac{5}{6} \)
e) \( \frac{7}{8} \)
Cevap: b) \( \frac{2}{3} \)
Çözüm: \( x = 0,\overline{6} \) diyelim. \( 10x = 6,\overline{6} \). İki denklemi çıkarırsak \( 9x = 6 \) ve \( x = \frac{6}{9} = \frac{2}{3} \) bulunur.