📏 Ağırlık ve Dinamometre
Merhaba! Bu dersimizde ağırlığın ne olduğunu ve onu ölçmek için kullandığımız dinamometrenin nasıl çalıştığını öğreneceğiz.
⚖️ Ağırlık Nedir?
Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetine o cismin ağırlığı denir. Ağırlık bir kuvvettir ve birimi Newton (N)'dur. Bunu şu formülle ifade edebiliriz:
Ağırlık (G) = Kütle (m) x Yer Çekimi İvmesi (g)
Matematiksel olarak: \( G = m \cdot g \)
Dünya üzerinde yer çekimi ivmesi (\( g \)) yaklaşık olarak \( 9.8 \, m/s^2 \)'dir. Bu yüzden 1 kg kütleli bir cismin ağırlığı yaklaşık 9.8 N'dur.
🔬 Dinamometre (Yaylı El Kantarı) Nedir?
Dinamometre, cisimlerin ağırlıklarını (yani üzerlerine etki eden yer çekimi kuvvetini) ölçmek için kullanılan bir araçtır. 🎯 İçindeki esnek yayın esneklik özelliğinden faydalanarak çalışır.
🛠️ Dinamometre Nasıl Çalışır?
- 📌 Esneklik Yasası: Dinamometrenin çalışma prensibi, İngiliz bilim insanı Robert Hooke'un bulduğu "Hooke Yasası"na dayanır. Bu yasaya göre, bir yayı denge konumundan ne kadar uzaklaştırırsak, yayın bize uyguladığı geri çağırıcı kuvvet de o kadar artar.
- ➡️ Ölçüm Mekanizması: Dinamometrenin kancasına bir cisim asıldığında, cisim yer çekimi nedeniyle aşağı doğru bir kuvvet (ağırlık) uygular. Bu kuvvet, içerideki yayı gerer. Yay ne kadar gerilirse, gösterge de o kadar hareket eder ve bize cismin ağırlığını Newton (N) cinsinden okumamızı sağlar.
💡 Dinamometre Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- ✅ Dinamometreyi, ölçebileceği maksimum değeri aşan ağırlıkları ölçmek için kullanmamalıyız, aksi takdirde yayın esnekliği bozulabilir (sürekli deformasyon).
- ✅ Okumayı, göz hizasında ve dinamometre sallanmazken yapmalıyız.
- ✅ Her dinamometrenin bir ölçüm aralığı ve duyarlılığı vardır. Doğru ölçüm için uygun olanı seçmeliyiz.
🎯 Özet
- 📚 Ağırlık bir kuvvettir ve birimi Newtondur (N).
- 📚 Ağırlığı ölçen alete dinamometre veya yaylı el kantarı denir.
- 📚 Dinamometre, içindeki yayın esneklik özelliği sayesinde çalışır.
