Alkanlar, yalnızca karbon (C) ve hidrojen (H) atomlarından oluşan doymuş hidrokarbonlardır. Bu bileşiklerin en önemli özelliklerinden biri, oksijen gazı (O₂) varlığında yanmalarıdır.
Bir alkanın tamamen yanması sonucu karbondioksit (CO₂) ve su (H₂O) oluşur. Genel tepkime denklemi şu şekildedir:
\( Alkan + O_2 \rightarrow CO_2 + H_2O + Isı \)
Bu, bir yanma (oksidasyon) tepkimesidir ve oldukça ekzotermiktir, yani çevreye ısı verir.
Alkanların genel formülü \( C_nH_{2n+2} \)'dir. "n" yerine karbon sayısı yazılarak her alkan için denklem oluşturulabilir. Genel yanma denklemi ise şöyle yazılır:
\( C_nH_{2n+2} + \frac{3n+1}{2} O_2 \rightarrow nCO_2 + (n+1) H_2O \)
Doğalgazın ana bileşeni olan metanın yanma tepkimesi:
\( CH_4 + 2O_2 \rightarrow CO_2 + 2H_2O \)
LPG tüplerinde bulunan propanın yanma tepkimesi:
\( C_3H_8 + 5O_2 \rightarrow 3CO_2 + 4H_2O \)
Benzinin önemli bir bileşeni olan oktanın yanma tepkimesi:
\( 2C_8H_{18} + 25O_2 \rightarrow 16CO_2 + 18H_2O \)
Eğer ortamda yeterli oksijen yoksa, alkanlar tam yanmaz ve bunun sonucunda zehirli olan karbonmonoksit (CO) gazı veya is (karbon, C) oluşabilir.
\( 2CH_4 + 3O_2 \rightarrow 2CO + 4H_2O \)
\( CH_4 + O_2 \rightarrow C + 2H_2O \)
Bu durum, kapalı ortamlarda yakıt kullanımında hayati tehlike oluşturabilir.
