İslam inancının temelini oluşturan tevhid akidesi, Allah'ın zatını ve sıfatlarını doğru bir şekilde anlamayı gerektirir. Allah'ın sıfatları, Zâtî (Selbî) ve Subûtî olmak üzere iki ana kategoride incelenir. Bu yazıda, Allah'ın varlığında sabit ve daimî olan Subûti sıfatlarını detaylıca ele alacağız.
Subûti sıfatlar, Allah'ın zatına ait olan, O'nu noksanlıklardan tenzih etmekle birlikte ne olduğunu da bildiren sıfatlardır. Bu sıfatlar, Allah'ın varlığında sabit olup, O'nu eksiksiz bir şekilde tanımamıza yardımcı olur. Genellikle 8 ana sıfat üzerinden ele alınır.
Allah'ın diri ve canlı olmasıdır. O, ezeli ve ebedi bir hayat sahibidir. Bu sıfat, Allah'ın ölümlü veya cansız varlıklara benzemediğini gösterir.
Allah'ın her şeye gücünün yetmesidir. O'nun kudreti sınırsızdır; dilediğini, dilediği anda yaratır. Hiçbir şey O'na zor veya imkânsız değildir.
Allah'ın her şeyi bilmesidir. Geçmiş, gelecek, gizli, aşikâr, olmuş ve olacak her şey O'nun ilmindedir. İlmi ezelidir ve asla değişmez.
Allah'ın dileyici olmasıdır. Kâinatta olan her şey O'nun iradesi ve dilemesiyle gerçekleşir. O, dilediğini yapar, dilediğini yapmaz.
Allah'ın her şeyi işitmesidir. Sesler, dualar, fısıltılar… Hiçbir şey O'nun işitmesinden gizli kalmaz. Bu işitme, kulak gibi bir organa ihtiyaç duymaz.
Allah'ın her şeyi görmesidir. En küçük detay, en karanlık an… Görme O'nun için bir mesafe veya ışık engeli tanımaz. Bu sıfat da mahlûkatın görmesinden münezzehtir.
Allah'ın konuşma sıfatıdır. Vahiy yoluyla peygamberlere bildirdiği emir ve yasaklar, Kelâm sıfatının tecellisidir. Kur'an-ı Kerim, Allah'ın Kelâm sıfatının bir eseridir.
Allah'ın yaratıcı olmasıdır. O, dilediğini yoktan var eder, var olanı da dilediği şekilde değiştirir veya yok eder. Bu sıfat, kudret sıfatının bir tezahürü olarak da görülür.
Allah'ın Subûti sıfatları, O'nu tanımamız ve kulluğumuzu bilinçli bir şekilde yerine getirmemiz için bir rehber niteliğindedir. Bu sıfatları öğrenmek ve üzerinde tefekkür etmek, müminin imanını derinleştirir ve kalbini Allah'a yakınlaştırır. Unutmamak gerekir ki, bu sıfatlar mahlûkatın sıfatlarına benzemekten münezzeh bir şekilde, yalnızca Allah'ın zatına layık bir üstünlük ve kemal içindedir.
“O, her şeyi yaratmış ve yarattığı o şeyleri bir ölçüye göre takdir etmiştir.” (Furkan Suresi, 2. ayet meali)
