📜 Amasya Görüşmeleri: Milli Mücadele'nin Önemli Bir Adımı
Amasya Görüşmeleri, Kurtuluş Savaşı sürecinde İstanbul Hükümeti ile Temsil Heyeti (Ankara) arasında gerçekleşen ilk resmi temastır. Bu görüşmeler, ulusal birliğin sağlanması yolunda atılmış kritik bir adımdır.
🗓️ Görüşmelerin Zamanı ve Tarafları
- 🕰️ Tarih: 20-22 Ekim 1919
- 📍 Yer: Amasya
- 👥 İstanbul Hükümeti Temsilcisi: Bahriye Nazırı Salih Paşa
- 👥 Temsil Heyeti (Ankara) Temsilcileri: Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey ve Bekir Sami Bey
🎯 Görüşmelerin Amacı
İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal ve Heyet-i Temsiliye'nin artan etkisini ve halk üzerindeki otoritesini kabul etmek durumunda kalmıştı. Görüşmelerin temel amacı, iki taraf arasında yaşanan gerginliği sona erdirmek ve ülkenin geleceği için ortak bir yol haritası belirlemekti.
📜 Görüşmeler Sonucunda Alınan Kararlar (Amasya Protokolü)
Üç gün süren müzakereler sonucunda aşağıdaki maddeler üzerinde mutabakat sağlanmıştır:
- ✅ İstanbul Hükümeti, Sivas Kongresi kararlarını kabul edecekti.
- ✅ Mebuslar Meclisi'nin güvenli bir yerde (Ankara) toplanması sağlanacaktı. Bu, Meclis'in İngiliz işgal baskısından uzak, özgürce çalışabilmesi için hayati önem taşıyordu.
- ✅ Temsil Heyeti, İstanbul Hükümeti'nin meşruiyetini tanıyacaktı. Bu kararla, "iki başlılık" sorunu geçici olarak çözülmüş ve ulusal birlik mesajı verilmiştir.
- ✅ Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin varlığı resmen tanınacaktı.
- ✅ Seçimler serbestçe yapılacak ve Meclis-i Mebusan'a sadece milli mücadele taraftarı kişiler gönderilecekti.
💡 Amasya Görüşmeleri'nin Sonuçları ve Önemi
- 🎯 İstanbul Hükümeti, Temsil Heyeti'ni resmen tanımış oldu. Bu, Milli Mücadele hareketinin meşruiyetinin İstanbul tarafından kabul edilmesi anlamına geliyordu.
- 🎯 Milli Mücadele, hukuki ve siyasi bir zafer kazandı. Artık sadece bir "isyan" değil, meşru bir hareket olarak görülmeye başlandı.
- 🎯 Meclis-i Mebusan'ın Ankara'da toplanması kararlaştırıldı. Bu, daha sonra Misak-ı Milli'nin ilan edilmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması için zemin hazırladı.
- ⚠️ Ancak, İstanbul'a dönen Salih Paşa, bu protokolü kabineye kabul ettiremedi. Bu nedenle protokol tam anlamıyla yürürlüğe girmedi. Buna rağmen, siyasi ve sembolik kazanım çok büyüktü.
💎 Özetle: Amasya Görüşmeleri, İstanbul'un Anadolu hareketinin gücünü kabul ettiği ilk resmi buluşmadır. "Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağı" prensibinin (Amasya Genelgesi) bir üst aşaması olarak, milli iradenin siyaset sahnesindeki ağırlığını kesin olarak ortaya koymuştur.
