Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı kabul edilen bu iki önemli olay, Türk milletinin kaderini değiştiren adımların atıldığı kritik dönemi anlatır. 19 Mayıs 1919, milli mücadelenin meşalesinin yakıldığı gün olarak tarihe geçmiştir.
9. Ordu Müfettişi olarak atanan Mustafa Kemal Paşa, 16 Mayıs 1919'da Bandırma Vapuru ile İstanbul'dan yola çıkarak 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ulaştı. Bu görev, resmi olarak bölgedeki asayişsizliği önlemek amacını taşısa da, Mustafa Kemal için ulusal bağımsızlık mücadelesini başlatma fırsatı anlamına geliyordu.
Samsun'a çıkış, işgal güçlerine karşı organize bir direnişin ilk adımıydı. Mustafa Kemal, burada "Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ilkesini temel alan bir strateji geliştirmeye başladı.
25 Mayıs 1919'da Samsun'dan Havza'ya geçen Mustafa Kemal, 28 Mayıs 1919'da Havza Genelgesi'ni yayınladı. Bu genelge, Kurtuluş Savaşı'nın ilk resmi belgesi olarak kabul edilir.
Bu iki olay, Kurtuluş Savaşı'nın temellerini atmıştır:
Atatürk'ün Samsun'a çıkışı ve Havza Genelgesi, Türk tarihinde bir dönüm noktası olarak, milletin egemenliği ve bağımsızlığı uğrundaki kararlı mücadelenin ilk kıvılcımlarını oluşturmuştur.