🧪 Atom ve Periyodik Sistem
Atom, bir elementin tüm kimyasal özelliklerini taşıyan en küçük yapı taşıdır. Periyodik sistem ise elementleri atom numaralarına ve benzer kimyasal özelliklerine göre düzenleyen bir tablodur.
⚛️ Atomun Yapısı
Atom, temel olarak üç parçacıktan oluşur:
- ➡️ Proton: Atom çekirdeğinde bulunur, pozitif (+) yüklüdür. Kütlesi 1 akb'dir. Bir elementin atom numarası, çekirdeğindeki proton sayısına eşittir.
- ➡️ Nötron: Atom çekirdeğinde bulunur, yüksüzdür (yüksüz parçacık). Kütlesi protona yakındır (1 akb). Proton ve nötronların toplamı kütle numarasını verir.
- ➡️ Elektron: Çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde bulunur, negatif (-) yüklüdür. Kütlesi protonun yaklaşık 1/2000'i kadardır ve genellikle ihmal edilir.
Kütle Numarası (A) = Proton Sayısı (p) + Nötron Sayısı (n)
Nötron Sayısı (n) = Kütle Numarası (A) - Proton Sayısı (p)
📊 Periyodik Tablo
Elementlerin atom numaralarına göre artan şekilde ve benzer özelliktekiler alt alta gelecek şekilde düzenlendiği tablodur.
📅 Periyot ve Gruplar
- 🎯 Periyot: Periyodik tablodaki yatay sıralardır. 7 tane periyot vardır. Aynı periyottaki elementlerin elektron katman sayıları aynıdır.
- 🎯 Grup: Periyodik tablodaki dikey sütunlardır. 8 tane A grubu ve 10 tane B grubu olmak üzere 18 grup vardır. Aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri benzerdir çünkü son katmanlarındaki elektron (değerlik elektronu) sayıları aynıdır.
🔍 Periyodik Tablodaki Element Sınıflandırmaları
- 💎 Metaller: Periyodik tablonun sol tarafında ve ortasında bulunurlar.
- ✅ Yüzeyleri parlaktır.
- ✅ Isı ve elektriği iyi iletirler.
- ✅ Tel ve levha haline getirilebilirler (sünek ve dövülebilir).
- ✅ Örnekler: Demir (Fe), Bakır (Cu), Altın (Au)
- 💨 Ametaller: Periyodik tablonun sağ üst tarafında bulunurlar.
- ✅ Yüzeyleri mattır.
- ✅ Isı ve elektriği iyi iletmezler (genellikle yalıtkandırlar).
- ✅ Kırılgandırlar.
- ✅ Örnekler: Karbon (C), Oksijen (O), Kükürt (S)
- 😐 Soygazlar: 8A grubunda yer alırlar.
- ✅ Kararlı yapıya sahiptirler, son katmanları tamamen doludur.
- ✅ Doğada tek atomlu halde bulunurlar.
- ✅ Tepkimelere karşı isteksizdirler (tepkimeye girmek istemezler).
- ✅ Örnekler: Helyum (He), Neon (Ne), Argon (Ar)
💡 Önemli Noktalar
- 📌 Bir elementin kimyasal özellikleri, temelde elektron dizilimine bağlıdır.
- 📌 Periyodik tabloda soldan sağa doğru gidildikçe metalik özellik azalır, ametalik özellik artar.
- 📌 Aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe metalik özellik artar.
- 📌 Atom çekirdeği proton ve nötronlardan oluşur.
