🧠 AYT Mantık Konu Anlatımı
Mantık, doğru düşünme ve akıl yürütme bilimidir. AYT'de mantık sorularını çözmek için temel kavramları ve kuralları iyi anlamak gerekir. İşte sana mantık dersinin önemli noktaları:
🎯 Önerme
Önerme, doğru ya da yanlış kesin bir yargı bildiren ifadelerdir. Örneğin, "Ankara Türkiye'nin başkentidir." bir önermedir.
- 🍎 Doğruluk Değeri: Bir önermenin doğru ya da yanlış olmasına doğruluk değeri denir. Doğru önermeler "1" veya "D", yanlış önermeler "0" veya "Y" ile gösterilir.
- 🍎 Basit Önerme: Tek bir yargı bildiren önermelerdir. Örneğin, "Bugün hava güneşli."
- 🍎 Bileşik Önerme: Birden fazla basit önermenin bağlaçlarla birleştirilmesiyle oluşan önermelerdir. Örneğin, "Hem yağmur yağıyor hem de hava kapalı."
🔗 Mantık Bağlaçları
Önermeleri birbirine bağlayarak yeni önermeler oluşturmamızı sağlayan araçlardır. En sık kullanılan bağlaçlar şunlardır:
- 🍇 "ve" (∧) Bağlacı: İki önerme de doğruysa sonuç doğrudur, aksi halde yanlıştır.
- 🍇 "veya" (∨) Bağlacı: Önermelerden en az biri doğruysa sonuç doğrudur, ikisi de yanlışsa sonuç yanlıştır.
- 🍇 "değil" (¬) Bağlacı: Bir önermenin doğruluk değerini tersine çevirir. Doğruyu yanlışa, yanlışı doğruya çevirir.
- 🍇 "ise" (→) Bağlacı: Birinci önerme doğru, ikinci önerme yanlışsa sonuç yanlıştır, diğer durumlarda doğrudur. (1 → 0 = 0, diğerleri 1)
- 🍇 "ancak ve ancak" (↔) Bağlacı: İki önermenin doğruluk değerleri aynıysa sonuç doğrudur, farklıysa yanlıştır. (1 ↔ 1 = 1, 0 ↔ 0 = 1, 1 ↔ 0 = 0, 0 ↔ 1 = 0)
📝 Doğruluk Tabloları
Bileşik önermelerin doğruluk değerlerini sistematik bir şekilde gösteren tablolardır. Bağlaçların özelliklerini anlamak için doğruluk tablolarını incelemek önemlidir.
📚 Niceleyiciler
Bir kümenin tüm elemanları veya bazı elemanları hakkında yargıda bulunmamızı sağlayan ifadelerdir.
- 🍋 "Her" (∀) Niceleyicisi: Bir özelliğin kümedeki tüm elemanlar için geçerli olduğunu belirtir. Örneğin, "∀x (x bir insandır → x ölümlüdür)" (Bütün insanlar ölümlüdür).
- 🍋 "Bazı" (∃) Niceleyicisi: Bir özelliğin kümedeki en az bir eleman için geçerli olduğunu belirtir. Örneğin, "∃x (x bir sayıdır ∧ x çifttir)" (Bazı sayılar çifttir).
💡 Çıkarım Kuralları
Verilen önermelerden (öncüller) yeni önermeler (sonuç) elde etmemizi sağlayan kurallardır. Başlıca çıkarım kuralları şunlardır:
- 🍊 Modus Ponens (Doğrulama): Eğer P ise Q önermesi ve P önermesi doğruysa, Q önermesi de doğrudur. (P → Q, P ⊢ Q)
- 🍊 Modus Tollens (Yadsıma): Eğer P ise Q önermesi doğruysa ve Q önermesi yanlışsa, P önermesi de yanlıştır. (P → Q, ¬Q ⊢ ¬P)
Bu temel kavramları ve kuralları öğrenerek AYT mantık sorularını daha kolay çözebilirsin. Başarılar!
