🌈 AYT Matematik Eşitsizlik Sistemleri: Temel Kavramlar
Eşitsizlik sistemleri, birden fazla eşitsizliğin aynı anda sağlandığı durumları ifade eder. Bu sistemleri çözerken her bir eşitsizliği ayrı ayrı ele alıp, çözüm kümelerinin kesişimini buluruz.
- 🍎 Eşitsizlik: İçinde küçüktür (<), büyüktür (>), küçük eşittir (≤) veya büyük eşittir (≥) sembollerinden birini bulunduran matematiksel ifadedir.
- 🍎 Eşitsizlik Sistemi: İki veya daha fazla eşitsizliğin bir araya gelmesiyle oluşur.
- 🍎 Çözüm Kümesi: Eşitsizlik sistemini sağlayan tüm değerlerin kümesidir.
🚀 Eşitsizlik Sistemlerinin Çözümü
Eşitsizlik sistemlerini çözerken aşağıdaki adımları takip edebiliriz:
- 🍎 Her bir eşitsizliği ayrı ayrı çözün.
- 🍎 Her bir eşitsizliğin çözüm kümesini sayı doğrusu üzerinde gösterin.
- 🍎 Tüm çözüm kümelerinin kesişimini bulun. Bu kesişim, eşitsizlik sisteminin çözüm kümesidir.
⭐ Örnek Soru ve Çözümü
Aşağıdaki eşitsizlik sistemini çözelim:
$x + 2 > 0$
$2x - 4 ≤ 0$
- 🍎 İlk eşitsizliği çözelim: $x + 2 > 0 \Rightarrow x > -2$
- 🍎 İkinci eşitsizliği çözelim: $2x - 4 ≤ 0 \Rightarrow 2x ≤ 4 \Rightarrow x ≤ 2$
- 🍎 Çözüm kümelerini sayı doğrusunda gösterelim.
- 🍎 Kesişimi bulalım: $-2 < x ≤ 2$
Çözüm kümesi: $(-2, 2]$
💡 Eşitsizlik Sistemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 🍎 Sinyal Değişimi: Eşitsizliğin her iki tarafını negatif bir sayıyla çarpar veya bölersek, eşitsizlik yön değiştirir. Örneğin, $x < 5$ iken $-x > -5$ olur.
- 🍎 Payda Sıfır Olmamalı: Rasyonel ifadelerde (kesirli ifadeler), paydanın sıfır olmamasına dikkat etmeliyiz. Paydayı sıfır yapan değerler çözüm kümesine dahil edilemez.
- 🍎 Mutlak Değer: Mutlak değer içeren eşitsizliklerde, mutlak değerin içindeki ifadeyi hem pozitif hem de negatif olarak ele alarak iki farklı durum incelemeliyiz.
📚 Eşitsizlik Sistemleri ile İlgili Örnekler
⭐ Basit Eşitsizlik Sistemi
$x - 3 < 5$
$2x + 1 > 7$
Çözüm:
- 🍎 $x - 3 < 5 \Rightarrow x < 8$
- 🍎 $2x + 1 > 7 \Rightarrow 2x > 6 \Rightarrow x > 3$
- 🍎 Çözüm kümesi: $3 < x < 8$ veya $(3, 8)$
⭐ Kesirli Eşitsizlik Sistemi
$\frac{x + 1}{x - 2} > 0$
$x + 3 < 0$
Çözüm:
- 🍎 $\frac{x + 1}{x - 2} > 0$ eşitsizliğinin kökleri: $x = -1$ ve $x = 2$. Tablo yaparak çözüm aralıklarını buluruz. $(-\infty, -1) \cup (2, \infty)$
- 🍎 $x + 3 < 0 \Rightarrow x < -3$
- 🍎 Çözüm kümesi: $(-\infty, -3)$