🧠 Piaget Kimdir ve Bilişsel Gelişim Nedir?
Jean Piaget, İsviçreli bir psikolog ve eğitimcidir. Çocukların dünyayı nasıl anladıklarını ve öğrendiklerini incelemiştir. Bilişsel gelişim ise, bebeklikten yetişkinliğe kadar düşünme, problem çözme ve öğrenme süreçlerindeki değişimlerdir.
👶 Piaget'nin Bilişsel Gelişim Evreleri
Piaget, bilişsel gelişimi dört ana evreye ayırmıştır:
- 👶 Duyusal-Motor Evre (0-2 yaş): Bebekler dünyayı duyuları ve hareketleri ile keşfederler.
- 🧒 İşlem Öncesi Evre (2-7 yaş): Çocuklar sembolleri kullanmaya başlarlar (örneğin, bir sopa atı temsil edebilir). Ancak mantıksal düşünme henüz gelişmemiştir.
- 👦 Somut İşlemler Evresi (7-11 yaş): Çocuklar mantıksal düşünmeye başlarlar, ancak soyut kavramları anlamakta zorlanırlar.
- 🧑 Soyut İşlemler Evresi (11 yaş ve üzeri): Ergenler soyut düşünebilir, varsayımlar üretebilir ve problem çözebilirler.
🔑 En Çok Çıkan Kavramlar
📍 Şema
Şema, zihnimizde oluşturduğumuz bilgi yapılarıdır. Dünyayı anlamamıza yardımcı olan kalıplardır.
- 💡 Örneğin, bir köpeğin nasıl bir hayvan olduğuna dair zihnimizde bir şema vardır.
📍 Asimilasyon (Özümleme)
Yeni bir bilgiyi mevcut şemalarımıza uydurmaya çalışmaktır.
- 🍎 Örneğin, ilk kez bir kedi gören bir çocuk, onu "köpek" olarak adlandırabilir (köpek şemasına benzediği için).
📍 Akomodasyon (Uyumsama)
Yeni bilgiye uyum sağlamak için mevcut şemalarımızı değiştirmektir.
- 🧠 Örneğin, çocuğun kedi ve köpek arasındaki farkı öğrenmesi ve yeni bir "kedi" şeması oluşturması.
📍 Dengeleme (Eşleştirme)
Asimilasyon ve akomodasyon arasında bir denge kurma sürecidir. Zihinsel dengeyi korumayı amaçlar.
- ⚖️ Çocuk, yeni bilgilerle karşılaştıkça şemalarını sürekli olarak günceller ve dengeler.
📍 Nesne Sürekliliği
Bir nesnenin gözümüzün önünden kaybolduğunda yok olmadığı anlayışıdır. Duyusal-motor evrede gelişir.
- 🧸 Örneğin, bir oyuncak bebeğin arkasına saklandığında, bebeğin hala orada olduğunu bilmek.
📍 Korunum
Bir nesnenin fiziksel özelliklerinin (hacim, ağırlık vb.) değişmediği anlayışıdır, şekli değişse bile. Somut işlemler evresinde gelişir.
- 💧 Örneğin, aynı miktarda suyun farklı şekillerdeki bardaklara konulduğunda miktarının değişmediğini anlamak.
📍 Benmerkezcilik (Egosantrizm)
Dünyayı sadece kendi bakış açısıyla görebilme durumudur. İşlem öncesi evrede yaygındır.
- 🙋♀️ Örneğin, bir çocuğun herkesin kendi sevdiği oyuncağı sevdiğini düşünmesi.
🎯 Sınavda Başarı İçin İpuçları
- 📚 Kavramları anlamaya odaklanın, ezberlemeye değil.
- 📝 Örnek olaylar üzerinden düşünerek kavramları pekiştirin.
- ❓ Bol bol soru çözerek farklı soru tiplerini tanıyın.
