Bastırma mekanizması nedir

Question

Psikolojide bastırma, rahatsız edici düşünce ve anıları bilinçaltına itme eylemidir. Örneğin, yaşanan kötü bir olayı unutmaya çalışmak buna girer. Ancak bu düşünceler, rüyalar veya dil sürçmeleri gibi farklı yollarla kendini gösterebilir.

Answer 1

🛡️ Bastırma Mekanizması Nedir? Psikolojinin En Temel Savunması

Psikolojide bastırma mekanizması, Sigmund Freud'un psikoanalitik teorisinde tanımlanan en temel ve ilkel savunma mekanizmalarından biridir. Bilinçdışı zihnin, kişiyi rahatsız eden, acı veren veya kabul edilemez düşünce, anı ve dürtüleri bilinçten uzaklaştırması sürecini ifade eder. Bu yazıda, bu ilginç psikolojik olguya daha yakından bakacağız.

🧠 Bastırma Nasıl Çalışır?

Bastırma, bir nevi zihinsel bir "silme" veya "derin dondurucuya atma" işlemidir. İstenmeyen materyaller bilinçli farkındalıktan çıkarılır, ancak yok olmazlar. Bilinçdışında varlıklarını sürdürürler ve kişinin davranışlarını, duygularını ve hatta rüyalarını dolaylı yollardan etkilemeye devam ederler.

🎯 Bastırma Mekanizmasının Özellikleri ve Örnekler

• 🤫 Tamamen Bilinçdışıdır: Kişi, bu sürecin farkında değildir. Anılar veya dürtüler otomatik olarak itilir.
• 🚫 Acıyı Geçici Olarak Hafifletir: Kısa vadede kişiyi ezici bir kaygıdan korur. Ancak uzun vadede sorunları çözmez.
• 💥 Başka Belirtilere Yol Açabilir: Bastırılan duygu ve anılar, kaygı bozuklukları, fobiler, nevrozlar veya fiziksel semptomlar (psikosomatik rahatsızlıklar) olarak ortaya çıkabilir.

📖 Gündelik Hayattan Örnekler:

• Çocukluk Travması: Çocukken yaşanan taciz veya bir kaza gibi travmatik bir anının detaylarının yetişkinlikte hatırlanamaması.
• Başarısızlık Korkusu: Sınavda başarısız olma korkusunun o kadar güçlü bastırılması ki, kişinin sınav günü olduğunu "unutması".
• İlişki Çatışmaları: Birine duyulan öfkenin bastırılması, ancak bu kişiye karşı nedensiz bir soğukluk veya pasif-agresif davranışlar olarak kendini göstermesi.

⚖️ Bastırmanın Etkileri: Fayda mı, Zarar mı?

Bastırma, psikolojik bir "acil durum freni" gibidir. Ani bir tehdit veya travma karşısında zihni koruyabilir. Ancak sürekli kullanıldığında sağlıksız bir hal alır. Bastırılan materyaller enerji gerektirir ve kişinin duygusal olarak "yüklenmiş" hissetmesine neden olabilir. Psikoterapinin temel amaçlarından biri, bu bastırılmış içerikleri güvenli bir ortamda bilinç düzeyine çıkararak, onlarla sağlıklı bir şekilde yüzleşmek ve işlemektir.

🔄 Bastırma ve Diğer Savunma Mekanizmalarından Farkı

Bastırma, diğer savunma mekanizmalarının temelini oluşturur. Örneğin:

• İnkar: Olan bir şeyi hiç olmamış gibi davranmak (bilinçli bir eğilim daha yüksektir).
• Yansıtma: Kendi kabul edilemez dürtülerini başkasına atfetmek ("O benden nefret ediyor" demek, aslında kişinin kendi nefretini bastırmasıdır).

Bastırma ise, bu dürtülerin daha en baştan bilinçaltına itilmesidir.

Sonuç olarak, bastırma mekanizması insan zihninin hayatta kalmak ve acıyı yönetmek için geliştirdiği karmaşık bir sistemdir. Onu anlamak, kendi davranışlarımızı ve duygusal dünyamızı daha derinden kavramamıza olanak tanır.