📝 Birleşik Kelimelerin Yazımı
Birleşik kelimeler, iki veya daha fazla sözcüğün bir araya gelerek yeni bir kavram veya nesne adı oluşturmasıyla meydana gelir. Bu kelimelerin yazımında bazı kurallar bulunmaktadır.
🎯 Kurallar ve Örnekler
- ✅ Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler: Ses düşmesi, ses türemesi veya anlam kayması olan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
- 🧠 Ses düşmesi: kayıp + etmek → kaybetmek, sıyır + ık → sıyrık
- 🔊 Ses türemesi: his + etmek → hissetmek, af + olmak → affolmak
- 💭 Anlam kayması: hanım + eli → hanımeli, sütlü + aş → sütlaç
- ✅ Belli Kalıplaşmış Kelimeler: Dilimize yerleşmiş bazı birleşik kelimeler her zaman bitişik yazılır.
- 🧪 bitkiler: aslanağzı, akşamsefası
- 🐾 hayvanlar: danaburnu, karadul
- 🍽️ yiyecekler: yoğurtçu, lokum
- ❌ Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler: Her iki sözcük de kendi anlamını koruyorsa ayrı yazılır.
- 🏠 ev eşyası (ev + eşya)
- 📚 ders kitabı (ders + kitap)
- 💼 iş yeri (iş + yer)
💡 Önemli İstisnalar
- 📌 "-etmek, -olmak, -eğilmek" gibi yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiillerde ses olayı varsa bitişik, yoksa ayrı yazılır:
- 🧹 terk etmek (ayrı - ses olayı yok)
- ❤️ hissetmek (bitişik - ses türemesi var)
🔍 Pratik İpuçları
- 🧠 Ses olayı kontrolü: Kelimede ses düşmesi veya türemesi varsa genellikle bitişik yazılır
- 💭 Anlam kontrolü: Kelime yeni bir kavram oluşturuyorsa bitişik yazılma ihtimali yüksektir
- 📖 Sözlük kontrolü: Yazımında tereddüt ettiğiniz kelimeleri Türk Dil Kurumu sözlüğünden kontrol edin
💡 Hatırlatma: Birleşik kelimelerin yazımını öğrenmenin en iyi yolu çok okumak ve yazım kılavuzuna başvurmaktır. Zamanla doğru yazım alışkanlık haline gelecektir.
