Burun Kanaması Nasıl Durdurulur? | İlk Yardım Rehberi
🩸 Burun Kanaması Nasıl Durdurulur? Adım Adım İlk Yardım Rehberi
Burun kanaması (epistaksis), her yaşta görülebilen, genellikle korkutucu ama çoğunlukla basit müdahalelerle kontrol altına alınabilen bir durumdur. Bu yazıda, evde veya dışarıda karşılaştığınız bir burun kanamasında neler yapmanız gerektiğini, doğru bilinen yanlışları ve ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini öğreneceksiniz.
🚨 Burun Kanaması Sırasında Yapılması Gerekenler (Doğru Adımlar)
Panik yapmayın. Çoğu burun kanaması, burunun ön kısmındaki kılcal damarlardan kaynaklanır ve kolayca durdurulabilir.
- 📏 Dik Oturun ve Başınızı Öne Eğin: Sakin bir şekilde dik oturun. Başınızı hafifçe öne eğin. Bu sayede kan boğazınıza akmaz, yutmanız engellenir ve kanamanın şiddeti anlaşılır.
- 👃 Burun Kanatlarını Sıkıştırın: Baş ve işaret parmaklarınızla burun kanatlarınızı (yumuşak kısımları) sıkıca, tamamen kapanacak şekilde 5-10 dakika boyunca sıkıştırın. Bu süre boyunca ara vermeyin.
- ❄️ Soğuk Uygulama Yapın: Burun kökünüze ve ense bölgenize soğuk bir bez veya buz torbası (bir havluya sarılı) koyun. Soğuk, damarların büzüşmesine yardımcı olur.
- 💤 Dinlenin: Kanama durduktan sonra en az birkaç saat süreyle sümkürmekten, ağır fiziksel aktiviteden ve sıcak içeceklerden kaçının. Başınızı kalp seviyesinden yüksekte tutun.
❌ Burun Kanamasında Yapılmaması Gerekenler (Yaygın Hatalar)
- Başı Geriye Atmak: ❗ Kanın boğazınıza akmasına, yutulmasına ve bulantı/kusmaya neden olur. Ayrıca kanamanın devam edip etmediğini anlamanızı engeller.
- Buruna Pamuk, Tampon vs. Tıkamak: ❗ Kanamayı durdurmak yerine, pıhtılaşmış kanı çıkarırken kanamayı yeniden başlatabilir. Temiz bir peçete veya mendille dışarı akan kanı silmek yeterlidir.
- Hemen Uzanmak: ❗ Kan basıncı burun bölgesinde artar ve kanama şiddetlenebilir.
🏥 Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurun:
- ⏱️ Kanama, 20 dakikalık doğru baskı uygulamasına rağmen durmuyorsa,
- 💪 Kanama çok şiddetliyse ve nefes almayı zorlaştırıyorsa,
- 🚗 Travma sonrası (kaza, düşme, darbe) oluşmuşsa,
- 🩸 Sık sık tekrarlayan burun kanamaları oluyorsa,
- 💊 Kan sulandırıcı (warfarin, aspirin vb.) ilaç kullanıyorsanız,
- 🤒 Yüksek tansiyon, kanama-pıhtılaşma bozukluğu veya ciddi bir hastalığınız varsa.
🔍 Burun Kanamasının Olası Nedenleri
Kanamanın nedeni, doğru müdahale ve önlem için önemlidir. Yaygın nedenler şunlardır:
- Kuru Hava: 📛 Kışın kalorifer/ klima etkisiyle burun içi kurur ve kanamaya eğilim artar.
- Mekanik Tahriş: 👆 Burun karıştırma, şiddetli sümkürme, buruna yabancı cisim sokma.
- Travma: 🤕 Buruna alınan darbe.
- Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: 🤧 Soğuk algınlığı, sinüzit.
- Diğer Nedenler: ⚕️ Yüksek tansiyon, kan inceltici ilaçlar, alerji, burun içi kitleler (nadir).
Sonuç olarak: Burun kanamasıyla karşılaşıldığında sakin kalmak, dik oturup başı öne eğmek ve burun kanatlarını 5-10 dakika sıkıştırmak çoğu zaman yeterli olacaktır. Eğer kanama kontrol altına alınamıyorsa veya endişe verici başka belirtiler varsa, profesyonel tıbbi yardım almak en doğrusudur.
