Çelebi Mehmet dönemi (Devletin ikinci kurucusu)

Question

Çelebi Mehmet'in neden devletin ikinci kurucusu olarak anıldığını tam olarak anlayamadım. Fetret Devri'nden sonra devleti nasıl toparladığını ve birliği sağladığını öğrenmek istiyorum. Bu dönemdeki en önemli olayların neler olduğunu merak ediyorum.

Answer 1

🎯 Çelebi Mehmet Dönemi: Devletin İkinci Kurucusu

Osmanlı tarihinde Fetret Devri olarak bilinen (1402-1413) karışıklık döneminden sonra tahta çıkan I. Mehmet, tarihçiler tarafından genellikle "Devletin İkinci Kurucusu" olarak anılır. Bu unvanı hak etmesinin nedeni, dağılma tehlikesi geçiren devleti toparlayıp eski gücüne kavuşturmasıdır. ✨

📜 Fetret Devri'nden Çıkış

Ankara Savaşı'nda (1402) Timur'a yenilen ve esir düşen Yıldırım Bayezid'in ölümünün ardından oğulları arasında taht kavgaları başlamıştı. Bu 11 yıllık dönemde devlet adeta parçalanma noktasına geldi. Çelebi Mehmet, kardeşleriyle giriştiği mücadeleleri kazanarak 1413'te tek başına tahta çıktı ve birlik ve beraberliği sağladı. 🕊️

💪 İç İsyanların Bastırılması

Tahta çıktıktan sonra ilk işi, devlet otoritesini tüm Anadolu ve Rumeli'de yeniden tesis etmek oldu. Bu amaçla önemli iç tehditleri ortadan kaldırdı:

• 🛡️ Şeyh Bedrettin İsyanı (1416): Dini ve sosyal içerikli bu büyük isyan, dönemin en ciddi tehditlerinden biriydi. İsyan bastırıldı ve Şeyh Bedrettin idam edildi.
• ⚔️ Düzmece Mustafa İsyanı: Kendini padişah olarak tanıtan ve Bizans'ın desteğini alan Yıldırım Bayezid'in oğlu Mustafa'nın çıkardığı isyanı bastırdı.

🏹 Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Çabaları

Ankara Savaşı sonrası bağımsızlıklarını ilan eden Anadolu Beylikleri'ni yeniden Osmanlı'ya bağlamak için mücadele etti:

• ➡️ Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları ve Candaroğulları beyliklerinin bir kısmı yeniden kontrol altına alındı.
• ➡️ Karamanoğulları ile mücadele edildi ancak bu beylik tamamen Osmanlı'ya bağlanamadı.

⚓ Rumeli'deki Fetihlerin Yeniden Başlaması

Fetret Devri'nde kaybedilen toprakların bir kısmı geri alındı ve fetih hareketleri canlandırıldı:

• 🌍 Venedik ile ilk deniz savaşı yapıldı (Çalıbey Savaşı, 1416). Bu, Osmanlı-Venedik deniz mücadelesinin başlangıcıdır.
• 🏰 Macarlara karşı Güvercinlik Kalesi alınarak Tuna Nehri üzerinde önemli bir üs elde edildi.

⚖️ Devlet Teşkilatlanması ve Mirası

Çelebi Mehmet, sadece bir asker ve fatih değil, aynı zamanda iyi bir devlet adamıydı. Onun döneminde:

• ✅ Devletin mali ve idari yapısı düzene sokuldu.
• ✅ Osmanlı hanedanındaki veraset anlayışında önemli bir değişiklik oldu. "Nizam-ı Âlem" için kardeş katli meselesi, dini bir gerekçeye dayandırılarak uygulanabilir hale getirildi.
• ✅ Ülke içinde imar faaliyetlerine önem verildi; Bursa'da Yeşil Cami ve Yeşil Türbe gibi önemli eserler yaptırıldı. 🕌

💡 Önemli Not: Çelebi Mehmet'in "Tekfur" unvanıyla anılan oğlu II. Murat'ı tahta çıkarması ve ölüm döşeğindeyken ona "Din işlerini sakın ihmal etme!" şeklindeki vasiyeti, onun devlet anlayışını ve ileri görüşlülüğünü gösterir.

🔚 Sonuç

I. Mehmet, 1421 yılında vefat etti. Kısa süren saltanatına rağmen, Osmanlı Devleti'ni yeniden ayağa kaldırmayı başardı. Onun sağlam temeller üzerine kurduğu devlet, oğlu II. Murat ve torunu Fatih Sultan Mehmet dönemlerinde büyük bir imparatorluğa dönüşecekti. Bu nedenle "Devletin İkinci Kurucusu" unvanını sonuna kadar hak etmiştir. 👑