Çember, geometrinin temel figürlerinden biridir ve denklemi, analitik geometri problemlerini çözmek için kritik bir araçtır. Bu ders notunda, çember denklemini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Çember, düzlemde sabit bir noktaya (merkez) eşit uzaklıkta bulunan noktaların kümesidir. Bu sabit uzaklığa yarıçap denir.
Merkezi (h, k) ve yarıçapı r olan bir çemberin denklemi şu şekildedir:
(x - h)² + (y - k)² = r²
Bu denklem, çember üzerindeki herhangi bir (x, y) noktasının merkezine olan uzaklığının yarıçapa eşit olduğunu ifade eder.
Merkezi (2, -3) ve yarıçapı 5 olan bir çemberin denklemini bulunuz.
Çözüm:
h = 2, k = -3 ve r = 5 değerlerini standart denklemde yerine koyalım:
(x - 2)² + (y - (-3))² = 5²
(x - 2)² + (y + 3)² = 25
Standart denklemden türetilen genel çember denklemi şu şekildedir:
x² + y² + Dx + Ey + F = 0
Burada D, E ve F katsayıları, çemberin merkezini ve yarıçapını belirlemek için kullanılır.
Genel denklem verildiğinde, merkezi (h, k) ve yarıçapı r şu formüllerle bulunur:
Eğer h² + k² - F > 0 ise, denklem bir çemberi temsil eder. Aksi takdirde, denklem bir çember belirtmez.
x² + y² - 4x + 6y - 12 = 0 denklemi verilen çemberin merkezini ve yarıçapını bulunuz.
Çözüm:
D = -4, E = 6 ve F = -12
Dolayısıyla, çemberin merkezi (2, -3) ve yarıçapı 5'tir.