Çözelti Hazırlama ve Saklama Malzemeleri
Bir çözelti hazırlamak ve doğru şekilde saklamak için laboratuvarda belirli malzemeler kullanılır. Bu malzemeler, işlemin güvenli, hassas ve etkili olmasını sağlar. İşlem genellikle iki ana aşamadan oluşur: hazırlama ve saklama.
1. Çözelti Hazırlamada Kullanılan Temel Malzemeler
Bu aşama, katı veya sıvı haldeki maddeleri belirli bir çözücü içinde (genellikle su) istenen konsantrasyonda karıştırmayı içerir.
- Terazi: Katı maddeleri hassas bir şekilde tartmak için kullanılır. Analitik teraziler, miligram düzeyinde hassasiyet sağlar.
- Hassas Terazi (Analitik Terazi): Çok küçük kütlelerin çok hassas ölçümü için gereklidir.
- Balon Joje (Ölçülü Balon): Belirli bir hacimde çözelti hazırlamak için kullanılan, boyun kısmında bir işaret çizgisi bulunan cam malzemedir. En doğru hacim ölçümünü sağlar.
- Mezür (Silindir): Balon jojeye göre daha az hassas olmakla birlikte, yaklaşık sıvı hacimlerini ölçmek veya çözeltiyi aktarmak için kullanılır.
- Pipet: Küçük ve hassas miktarlardaki sıvıları aktarmak için kullanılır. Tek hacimli (volümetrik) veya dereceli (mezürlü) olabilir.
- Beher: Çözeltiyi karıştırmak veya geçici olarak bekletmek için kullanılan geniş ağızlı cam kap.
- Erlenmeyer: Karıştırma işlemi sırasında sıvının sıçramasını engelleyen konik yapılı cam kaptır. Titrasyon gibi işlemlerde de kullanılır.
- Baget (Cam Çubuk): Çözeltiyi karıştırmak ve homojen hale getirmek için kullanılır.
- Huni: Katı maddeleri veya çözeltileri, ağzı dar kaplara dökerken sıvı kaybını önlemek için kullanılır.
- Damlalık/Pasteur Pipeti: Çok küçük miktarlarda sıvı eklemek veya çözeltiden numune almak için idealdir.
- Su Banyosu: Bazı katı maddelerin daha hızlı çözünmesi için çözeltiyi kontrollü bir şekilde ısıtmada kullanılır.
2. Çözelti Saklamada Kullanılan Temel Malzemeler
Hazırlanan çözeltinin konsantrasyonunu, saflığını ve kimyasal yapısını korumak için uygun şekilde saklanması gerekir.
- Şişe (Saklama Kabı): Çözeltiler genellikle cam veya plastik şişelerde saklanır.
- Cam Şişeler: Kimyasallara karşı daha dayanıklıdır ve ışığa duyarlı çözeltiler için kehribar (kahverengi) cam şişeler tercih edilir.
- Plastik Şişeler (PET, PE): Hafif ve kırılmazdır, ancak bazı organik çözücüler veya konsantre asit/bazlar için uygun olmayabilir.
- Etiket: Her saklama kabının üzerine mutlaka yapıştırılmalıdır. Etikette çözeltinin adı, konsantrasyonu, hazırlama tarihi, hazırlayan kişi ve güvenlik uyarıları bulunmalıdır.
- Kapak/ Tıpa: Çözeltinin buharlaşmasını, havadan nem veya karbondioksit (\(CO_2\)) almasını önlemek için hava geçirmez kapaklar kullanılır. Cam kapaklar contalı olabilir.
- Buzdolabı: Soğukta muhafaza edilmesi gereken çözeltiler (örneğin, bazı enzim çözeltileri) için kullanılır. Donma riskine karşı dikkatli olunmalıdır.
- Kimyasal Dolabı: Işığa, neme veya oda sıcaklığındaki değişimlere duyarlı çözeltileri korumak için karanlık ve serin ortam sağlar.
Önemli Uyarılar
- Kullanılan tüm cam ve plastik malzemeler temiz olmalı, hatta gerekirse durulama suyu ile çalkalanmalıdır.
- Asit veya baz gibi tehlikeli kimyasallarla çalışırken özel eldiven, önlük ve gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
- Uzun süre saklanan çözeltiler, kullanılmadan önce görsel olarak kontrol edilmeli (çökelti, bulanıklık olup olmadığına bakılmalı) ve gerekiyorsa konsantrasyonu tekrar kalibre edilmelidir.
