Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK), 2017 Anayasa değişiklikleri ile getirilen ve yürütme yetkisini temsil eden bir düzenleyici idari işlemdir. Cumhurbaşkanı tarafından, yürütme görevi ile ilgili konuları düzenlemek amacıyla tek başına çıkarılabilir. Bu kararnameler, kanunlarla aynı konularda düzenleme yapabilme yetkisine sahiptir ve kanun hükmündedir. Ancak, Anayasa'nın temel haklar, siyasi haklar ve ödevlerle ilgili hükümlerinde düzenleme yapılması açıkça bir kanuna bırakılmışsa, bu konular CBK ile düzenlenemez. CBK'ler, Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulmak zorundadır.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin hukuki statüsü ve denetimi büyük önem taşır. Anayasa Mahkemesi, bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin şekil ve esas bakımından Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla iptal davası açılması durumunda bu kararnameleri denetleme yetkisine sahiptir. Bunun yanı sıra, TBK ile bir kanunun cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenmesi öngörülebilir; bu durumda söz konusu kanun hükmü, kararnamenin yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Bu sistem, yürütme organına hızlı ve doğrudan düzenleme yapma imkânı tanıyarak idari süreçleri etkinleştirmeyi hedefler, ancak aynı zamanda kuvvetler ayrılığı ilkesi bağlamında tartışmalara da konu olmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Türkiye'de 2017 Anayasa değişikliği ile birlikte yürürlüğe giren ve Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan bir hukuk normudur. Kanun hükmünde kararnamelerin yerini alan bu düzenleyici işlemler, yürütme organının temel düzenleme araçlarından biridir.
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, kanunlara aykırı olamaz. Bir kanunla düzenlenmiş bir konuda CBK çıkarılamaz. Ancak, kanunlar CBK'ya ilişkin çıkarılabilecek kararnamelere dair çerçeve hükümler içerebilir.
💡 Hatırlatma: Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Türkiye'nin yönetim yapısında önemli bir değişiklik getirmiş ve yürütmenin düzenleme yetkisini güçlendirmiştir.
