de ve ki bağlacının yazımı

Question

Bu konuyu tam anlamadığım için yazarken çok karıştırıyorum. Özellikle cümle içinde bitişik mi ayrı mı yazılacakları konusunda kafam karışıyor. Bazen de anlam olarak hangisini kullanmam gerektiğini bilemiyorum.

Answer 1

📝 "de" ve "ki" Bağlacının Yazımı

Türkçede "de" ve "ki" bağlaçlarının yazımı sıkça karıştırılan bir konudur. Bu bağlaçların doğru yazılması için basit kuralları öğrenmek yeterlidir.

🔍 "de" Bağlacının Yazımı

"de" bağlacı kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır ve "te/ta" şeklinde sertleşmez. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz.

• ✅ Örnek: "O kitap bende kaldı." (Cümleden "de"yi çıkar: "O kitap ben kaldı." Anlam bozulmaz.)
• ✅ Örnek: "Sen de mi Brütüs?"
• ❌ Yanlış: "Sende gel bizimle." (Doğrusu: "Sen de gel bizimle.")

🏠 "-de" Hal Ekinin Yazımı

"-de" hâl eki ise kelimeye bitişik yazılır ve "-te/-ta" şeklinde sertleşebilir. Cümleden çıkarılamaz; çıkarılırsa anlam bozulur.

• ✅ Örnek: "Kitap masada duruyor." (Cümleden "-da"yı çıkar: "Kitap masa duruyor." Anlam bozulur.)
• ✅ Örnek: "Evde kimse yokmuş."
• ❌ Yanlış: "Okul da tören var." (Doğrusu: "Okulda tören var.")

💡 Pratik Yöntem: "de" Bağlacını Anlama

"de" bağlacını cümleden çıkardığında cümlenin anlamı bozulmuyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı yazılır. Bozuluyorsa, bu bir ek'tir ve bitişik yazılır.

🔍 "ki" Bağlacının Yazımı

"ki" bağlacı da kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır. Genellikle cümleleri bağlamak veya bir düşünceyi pekiştirmek için kullanılır.

• ✅ Örnek: "O kadar yorgunum ki anlatamam."
• ✅ Örnek: "Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini."
• ❌ Yanlış: "Seninki daha güzel." (Buradaki "-ki" bağlaç değil, ektir. Doğru yazılmıştır.)

🏠 "-ki" Ekinin Yazımı

Türkçede üç tane bitişik yazılan "-ki" eki vardır:

• 📌 İlgi Zamiri "-ki": "Senin kalemin mavi, benimki kırmızı." (Benim kalemim)
• 📌 İşaret Sıfatı "-ki": "Şuradaki evi gördün mü?" (Şurada olan ev)
• 📌 Zaman Zarfı "-ki": "Yarınki sınav için çalışıyorum." (Yarına ait sınav)

💡 Pratik Yöntem: "ki" Bağlacını Anlama

"ki"den sonra "-ler" çokluk eki getirilebiliyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı yazılır. Getirilemiyorsa ektir ve bitişik yazılır.

• ✅ "Baktım kiler gelmiş." (Anlamsız olduğu için buradaki "ki" bağlaçtır, ayrı yazılmalıdır.)
• ✅ "Seninkiler nerede?" (Getirilebildiği için buradaki "-ki" ektir, bitişik yazılır.)

🎯 Özet Tablosu

Öğe	Yazım Şekli	Kural	Örnek
"de" Bağlacı	Ayrı	Cümleden çıkarılabilir.	O da bizimle gelsin.
"-de" Hâl Eki	Bitişik	Cümleden çıkarılamaz.	Kitap çantada kalmış.
"ki" Bağlacı	Ayrı	"-ler" eki getirilemez.	Öyle güzel ki...
"-ki" Eki	Bitişik	"-ler" eki getirilebilir.	Seninki, akşamki, duvardaki

Bu kuralları öğrendikten sonra bol bol pratik yaparak yazım hatalarınızı en aza indirebilirsiniz. 🚀