Değerlendirme Türleri
📊 Değerlendirme Türleri (Tanıma, Biçimlendirme, Düzey Belirleme)
Eğitim-öğretim sürecinde öğrenci gelişimini izlemek ve öğrenmeyi desteklemek amacıyla çeşitli değerlendirme türleri kullanılmaktadır. Bu yazıda, eğitimde yaygın olarak kullanılan üç temel değerlendirme türünü inceleyeceğiz.
🎯 1. Tanıma Yerleştirme (Diagnostic) Değerlendirme
Tanım: Öğretim sürecinin BAŞINDA öğrencilerin ön bilgilerini, hazır bulunuşluk düzeylerini ve öğrenme ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla yapılan değerlendirme türüdür.
🔍 Özellikleri ve Kullanım Amaçları:
- 📝 Öğrenme eksikliklerini önceden tespit etmek
- 🎯 Öğretim programını bireysel ihtiyaçlara göre şekillendirmek
- 🧠 Öğrencilerin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek
- 📊 Ön testler, hazır bulunuşluk testleri ve anketler yaygın kullanım araçlarıdır
🔄 2. Biçimlendirme (Formative) Değerlendirme
Tanım: Öğretim süreci DEVAM EDERKEN öğrenme sürecini izlemek ve hem öğretmene hem öğrenciye geri bildirim sağlamak amacıyla yapılan değerlendirme türüdür.
🌟 Özellikleri ve Kullanım Amaçları:
- 📈 Öğrenme sürecini sürekli izlemek
- 💡 Anında geri bildirim sağlamak
- 🛠️ Öğretim stratejilerini gerektiğinde değiştirmek
- 🎒 Kısa sınavlar, projeler, gözlemler, öz değerlendirmeler yaygın kullanım araçlarıdır
- 📚 "Öğrenme için değerlendirme" olarak da adlandırılır
📋 3. Düzey Belirleme (Summative) Değerlendirme
Tanım: Öğretim sürecinin SONUNDA öğrencilerin öğrenme düzeylerini ve akademik başarılarını ölçmek amacıyla yapılan değerlendirme türüdür.
🏆 Özellikleri ve Kullanım Amaçları:
- 📊 Öğrenme çıktılarını ölçmek
- 🎓 Not vermek ve sertifikalandırmak
- 📈 Programın etkililiğini değerlendirmek
- 📝 Final sınavları, standart testler, dönem projeleri yaygın kullanım araçlarıdır
- 📋 "Öğrenmeyi değerlendirme" olarak da adlandırılır
📊 Karşılaştırmalı Özet
- ⏰ Zamanlama: Tanıma → Başlangıç | Biçimlendirme → Süreç | Düzey Belirleme → Sonuç
- 🎯 Amaç: Tanıma → Eksikleri belirleme | Biçimlendirme → Geliştirme | Düzey Belirleme → Ölçme
- 📝 Örnekler: Tanıma → Ön test | Biçimlendirme → Kısa sınav | Düzey Belirleme → Final sınavı
Bu üç değerlendirme türü, birbirini tamamlayıcı niteliktedir ve etkili bir eğitim-öğretim süreci için her birine ihtiyaç duyulmaktadır. Doğru zamanda doğru değerlendirme yönteminin kullanılması, hem öğrenci başarısını artırmakta hem de öğretimin kalitesini yükseltmektedir.
