Do Fiilinin 2. ve 3. Hali (Did - Done)

Question

Do fiilinin ikinci ve üçüncü hallerini kullanırken hangi zamanlarda did, hangi zamanlarda done kullanmam gerektiğini karıştırıyorum. Yardımcı fiil olarak da kullanıldığı için bazen nerede nasıl kullanacağımı şaşırıyorum.

Answer 1

# 📘 Do Fiilinin 2. ve 3. Hali (Did - Done) – İngilizce Ders Notu

🎯 Konuya Giriş: Neden "Do" Fiili Bu Kadar Önemli?

İngilizcede "do" fiili hem anlam fiili (bir iş yapmak) hem de yardımcı fiil olarak kullanılan, en temel ve sık karşılaşılan fiillerden biridir. Bu ders notunda, "do" fiilinin geçmiş zaman formları olan 2. hali (did) ve 3. hali (done)'un kullanımını, kurallarını ve örneklerle pratiğini öğreneceğiz.

📊 "Do" Fiilinin Çekim Tablosu (Temel Formlar)

• 🔹 1. Hali (V1): do / does (3. tekil şahıs present)
• 🔹 2. Hali (V2): did (Past Simple - Geçmiş Zaman)
• 🔹 3. Hali (V3): done (Past Participle - Geçmiş Ortaç)

✏️ Kısa Not:

"Do" fiili düzensiz bir fiildir (irregular verb). Bu yüzden 2. ve 3. halleri "-ed" takısı almaz, tamamen değişir: do → did → done.

⏳ 1. "Did" (2. Hali) Kullanımı – Simple Past Tense

"Did", "do" fiilinin geçmiş zaman halidir. Olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinde kullanımı farklılık gösterir.

✅ Olumlu Cümle Yapısı:

Özne + did + ... (Fiilin yalın hali kullanılır, tekrar "-ed" almaz!)

• 🎯 I did my homework yesterday. (Dün ödevimi yaptım.)
• 🎯 She did the laundry this morning. (O bu sabah çamaşırları yıkadı.)

❌ Olumsuz Cümle Yapısı:

Özne + did not (didn't) + fiilin yalın hali

• 🎯 They did not (didn't) do the dishes. (Onlar bulaşıkları yıkamadı.)
• 🎯 He didn't do his best. (O elinden geleni yapmadı.)

UYARI: Olumsuz cümlede "did" yardımcı fiil olarak kullanılır, ana fiil yine "do" (yalın hali) gelir. "Didn't did" şeklinde KESİNLİKLE kullanılmaz!

❓ Soru Cümlesi Yapısı:

Did + özne + fiilin yalın hali ... ?

• 🎯 Did you do the shopping? (Alışverişi yaptın mı?)
• 🎯 What did she do last night? (Dün gece o ne yaptı?)

🔁 2. "Done" (3. Hali) Kullanımı – Perfect Tenseler & Edilgen Yapı

"Done", "do" fiilinin geçmiş ortaç (past participle) halidir. Perfect tenselerde ve edilgen (passive voice) cümlelerde kullanılır.

🕒 Perfect Tenseler ile Kullanım:

Have/Has/Had + done yapısı kurulur.

• 📌 Present Perfect: I have done my part. (Benim kısımı yaptım.)
• 📌 Past Perfect: She had done the work before we arrived. (Biz varmadan işi yapmıştı.)
• 📌 Future Perfect: By tomorrow, they will have done everything. (Yarına kadar her şeyi yapmış olacaklar.)

🔄 Edilgen Yapı (Passive Voice) ile Kullanım:

Am/is/are/was/were + done yapısı kurulur.

• 📌 The project is done. (Proje yapıldı / tamamlandı.)
• 📌 The homework was done by the students. (Ödev öğrenciler tarafından yapıldı.)

⚠️ Sık Yapılan Hatalar ve Karıştırılan Noktalar

• ❌ Yanlış: I did done my job.
  ✅ Doğru: I did my job. VEYA I have done my job.
• ❌ Yanlış: She has did it.
  ✅ Doğru: She has done it.
• ❌ Yanlış: Is the work did?
  ✅ Doğru: Is the work done?

🎓 Özet Tablo: "Do" Fiilinin Halleri

🏷️ Fiil Hali	🔤 İngilizce	🇹🇷 Türkçe Karşılığı	📌 Kullanıldığı Yer
1. Hali (V1)	do / does	yapmak	Geniş Zaman (Simple Present)
2. Hali (V2)	did	yaptı	Geçmiş Zaman (Simple Past)
3. Hali (V3)	done	yapılmış	Perfect Tenseler, Passive Voice

💡 Pratik İpucu

"Did" sadece geçmiş zaman (Simple Past) için kullanılır. "Done" ise her zaman bir yardımcı fiille (have, has, had, am, is, are, was, were) birlikte kullanılır. Tek başına yüklem olarak "done" kullanılmaz.

Örnek Cümle: "I did it yesterday, so it is already done." (Onu dün yaptım, bu yüzden zaten yapılmış durumda.) Bu cümle iki hali de doğru kullanmanın mükemmel bir örneğidir.

📚 Son Söz

"Do" fiilinin hallerini öğrenmek, İngilizce zamanları ve cümle yapılarını kavramanın temel taşıdır. Bu kuralları iyice özümsediğinizde, diğer birçok düzensiz fiili de öğrenmeniz çok daha kolay olacaktır. Bol bol pratik yapmayı unutmayın! 🚀