🚗 Araç Tekniği: Ehliyet Sınavı Motor Soruları
Ehliyet sınavında karşılaşacağınız araç tekniği (motor) soruları, aracınızı güvenli ve verimli kullanabilmeniz için gerekli temel bilgileri içerir. Bu konuyu iyi anlamak, hem sınavda başarılı olmanızı hem de olası arızaları tespit edebilmenizi sağlar.
🔧 Motor ve Çalışma Prensibi
Motor, aracın kalbidir. Yakıtı hareket enerjisine dönüştürür. En yaygın motor tipi, dört zamanlı benzinli motordur.
- ✅ Emme Zamanı: Silindirlere hava-yakıt karışımı alınır.
- ✅ Sıkıştırma Zamanı: Piston yukarı çıkarak karışımı sıkıştırır.
- ✅ Ateşleme (İş) Zamanı: Buji kıvılcımı ile karışım ateşlenir ve piston aşağı itilir.
- ✅ Egzoz Zamanı: Yanmış gazlar silindirden dışarı atılır.
⚙️ Önemli Sistemler ve Parçalar
🛢️ Yağlama Sistemi
Motor içindeki hareketli parçaların aşınmasını önler ve soğutmaya yardımcı olur.
- 📌 Motor Yağı Kontrolü: Aracınız düz bir yerde ve motor soğukken yapılmalıdır.
- 📌 Yağ Seviyesi: Yağ çubuğundaki "min" ve "max" çizgileri arasında olmalıdır.
- 🚨 Gösterge Işığı: Yağ lambası yandığında hemen durulmalı ve motor kontrol edilmelidir.
❄️ Soğutma Sistemi
Motorun ideal çalışma sıcaklığında kalmasını sağlar.
- 💧 Soğutma Suyu: Kışın "antifriz" ile karıştırılmalıdır. Donmayı ve paslanmayı önler.
- 🌡️ Hararet Göstergesi: Motorun sıcaklığını gösterir. Aşırı ısınma motorun zarar görmesine neden olur.
- 💡 Uyarı: Motor aşırı ısındıysa, hemen durun, motoru stop edin ve soğumasını bekleyin. Asla sıcak motora soğuk su eklemeyin!
⚡ Elektrik Sistemi
Aracın marş, ateşleme, aydınlatma ve şarj sistemlerini kapsar.
- 🔋 Akü: Elektrik enerjisini depolar. Kutup başları temiz ve sıkı olmalıdır.
- 🔁 Marş Sistemi: Motoru çalıştırır. Marşa basma süresi 5-10 saniyeyi geçmemelidir.
- 🔄 Şarj Sistemi: Alternatör, motor çalışırken aküyü şarj eder. Şarj lambası söndüğünde sistem çalışıyor demektir.
⛽ Yakıt Sistemi
Motora temiz hava ve yakıt gönderir.
- 🚨 Yakıt Filtresi: Belirli kilometrelerde değiştirilmezse motor çekişten düşer.
- 💨 Hava Filtresi: Kirliyse motora yeterli hava gitmez, fazla yakıt tüketimine neden olur. Temizlenmek yerine değiştirilmelidir.
🚨 Gösterge Işıkları ve Anlamları
- 🔴 Kırmızı Işıklar: Acil bir sorun olduğunu gösterir. Hemen durulmalıdır. (Örn: Yağ, şarj, hararet)
- 🟡 Sarı/Turuncu Işıklar: Bir arıza veya bakım ihtiyacı olduğunu belirtir. En kısa sürede servise gidilmelidir. (Örn: Motor arıza ışığı)
- 🟢 Yeşil/Mavi Işıklar: Bilgi amaçlıdır. (Örn: Sinyal, uzun far)
🎯 Pratik Bilgiler ve Sık Çıkan Sorular
- 💡 Debriyaj balatasının aşınması, debriyaj pedalının "serbest mesafesinin" artmasına neden olur.
- 💡 Fren hidrolik yağı azalmışsa, fren pedalı yumuşar ve frenler tutmaz.
- 💡 Araç lastiklerinin havası normalden az olursa:
- ➡️ Lastikler kenarlarından aşınır.
- ➡️ Yakıt tüketimi artar.
- 💡 Araç lastiklerinin havası normalden fazla olursa:
- ➡️ Lastikler ortasından aşınır.
- ➡️ Sürüş konforu azalır.
- 💡 Akü bakımında akü suyu seviyesi kontrol edilir. Plakaların 1 cm üzerinde olmalıdır.
- 💡 Aracın frenleri tutmuyorsa, muhtemel sebep fren hidroliğinin azalması veya fren balatalarının aşınmasıdır.
📚 Özet: Motor sorularını çözerken, bir parçanın veya sistemin görevini ve arızalandığında ne gibi belirtiler verdiğini düşünün. Gösterge ışıklarının renklerine ve anlamlarına dikkat edin. Unutmayın, bu bilgiler sadece sınav için değil, güvenli sürüş için de çok önemlidir.
