Erzurum Kongresi Kararları ve Önemi
🇹🇷 Erzurum Kongresi Kararları ve Önemi Maddeler Halinde
Merhaba! Bu ders notumuzda, Millî Mücadele’nin dönüm noktalarından biri olan Erzurum Kongresi'ni, alınan kritik kararları ve tarihî önemini maddeler halinde inceleyeceğiz. Kongre, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında toplanmış ve “Vilayet-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti”nin girişimiyle gerçekleşmiştir. Hazırsanız, başlıyoruz!
📜 Kongrenin Temel Kararları (Madde Madde)
Aşağıda, Erzurum Kongresi’nde kabul edilen ve Millî Mücadele’nin temel ilkelerini oluşturan kararlar bulunmaktadır:
- 📌 Millî Sınırlar ve Vatan Bütünlüğü: “Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.” maddesiyle, Misak-ı Millî’nin ilk çerçevesi çizilmiştir.
- 📌 İşgallere Karşı Tavır: “Yurdun herhangi bir yerine yapılacak işgal ve müdahale, bütün millete karşı yapılmış sayılacak ve topyekûn savunma ile karşılanacaktır.” hükmü getirilmiştir.
- 📌 Geçici Hükûmet: “İstanbul Hükûmeti, vatanın bağımsızlığını sağlayamazsa, geçici bir hükûmet kurulacaktır.” kararı alınmıştır.
- 📌 Millî İrade: “Millî iradeyi hâkim kılmak esastır.” denilerek, cumhuriyet rejimine giden yolun ilk işareti verilmiştir.
- 📌 Manda ve Himaye Reddi: “Manda ve himaye kabul olunamaz.” ifadesiyle tam bağımsızlık vurgusu yapılmıştır.
- 📌 Azınlık Hakları: “Hristiyan azınlıklara siyasî egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.” denilmiştir.
- 📌 Meclisin Toplanması: “Mebuslar Meclisi’nin derhal toplanmasına ve hükûmet işlerinin meclis denetiminde yürütülmesine çalışılacaktır.” kararı alınmıştır.
⭐ Kongrenin Tarihî Önemi ve Sonuçları
Erzurum Kongresi, sadece bölgesel değil, ulusal nitelikte kararlar almasıyla büyük önem taşır. İşte önemini özetleyen maddeler:
- 🎯 İlk Kez Ulusal Egemenlik Vurgusu: “Millî irade” ve “millî sınırlar” kavramları ilk kez resmî bir belgede yer almıştır.
- 🎯 Tam Bağımsızlık İlkesi: Manda ve himaye kesin olarak reddedilerek, Millî Mücadele’nin temel felsefesi belirlenmiştir.
- 🎯 Sivas Kongresi’nin Temeli: Alınan kararlar, Sivas Kongresi’nde genişletilmiş ve tüm yurdu kapsayacak hale getirilmiştir.
- 🎯 Mustafa Kemal’in Liderliği: Kongre başkanı seçilen Mustafa Kemal Paşa, tüm milletin güvenini kazanmış ve sürecin tartışmasız lideri haline gelmiştir.
- 🎯 Teşkilatlanma: Doğu Anadolu’daki direniş cemiyetleri “Şarkî Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir.
- 🎯 Hukuki ve Siyasi Meşruiyet: İstanbul Hükûmeti’ne alternatif bir iradenin doğduğu gösterilmiş, TBMM’nin açılmasına zemin hazırlanmıştır.
💎 Sonuç Olarak:
Erzurum Kongresi, “tam bağımsızlık” ve “millî egemenlik” prensiplerini belirleyen, Millî Mücadele’nin anayasası niteliğinde bir belge ortaya koymuştur. Amasya Genelgesi’nde belirtilen “milletin istiklalini yine milletin azim ve kararının kurtaracağı” fikri, bu kongrede somut kararlara dönüşmüştür. Bu kararlar, kurtuluşun ve kuruluşun yol haritasını çizmiştir.
📚 Çalışma Tavsiyesi: Erzurum Kongresi’ni, Amasya Genelgesi ve Sivas Kongresi ile bir bütün olarak çalışmanız, Millî Mücadele sürecini anlamanızı kolaylaştıracaktır.
