avatar
✔️ Cevaplandı • Doğrulandı

Eş baskınlık nedir (İnsan kan grubu AB)

Kalıtımda heterozigot durumda her iki alelin de etkisini göstermesi durumudur. Örneğin AB kan grubunda A ve B antijenleri aynı anda ve eşit şekilde etkili olur. Bu durum, bir alelin diğerine baskın olmadığı için fenotipte her iki özellik de birlikte görülür.
1 CEVAPLARI GÖR
✔️ Doğrulandı
0 kişi beğendi.
avatar
elif_cetin
2130 puan • 0 soru • 223 cevap

🧬 Eş Baskınlık (Kodominans) Nedir?

Genetikte, bir özelliğin kalıtımından sorumlu olan genlerin alel adı verilen farklı versiyonları vardır. Eş baskınlık (kodominans), bu alellerden ikisinin de aynı derecede etkili olduğu ve bireyin fenotipinde (dış görünüşünde) her iki alelin de özelliğinin aynı anda ortaya çıktığı bir kalıtım şeklidir.

Bu durumu, baskınlık (dominantlık) ile karıştırmamak gerekir. Baskınlıkta, bir alel diğerini maskeler ve sadece kendi özelliğini gösterir. Eş baskınlıkta ise iki farklı özellik bir arada, baskın olmadan görülür.

🩸 İnsan Kan Grupları ve Eş Baskınlık

İnsanlardaki ABO kan grubu sistemi, eş baskınlığa verilebilecek en güzel ve en yaygın örneklerden biridir.

  • 🧬 A Aleli: A tipi antijenin (protein) üretilmesini sağlar.
  • 🧬 B Aleli: B tipi antijenin üretilmesini sağlar.
  • 🧬 O Aleli: Herhangi bir antijen üretilmez. (Resesif)

Eş baskınlık, A ve B alelleri arasında gerçekleşir. Bir birey hem A hem de B alelini taşıyorsa (yani genotipi AB ise), vücudu hem A antijenini hem de B antijenini aynı anda üretir. Bu da AB kan grubunun ortaya çıkmasına neden olur.

🧪 AB Kan Grubunun Kalıtımı

Bir ebeveyn A genotipine (AA veya AO), diğer ebeveyn ise B genotipine (BB veya BO) sahip olduğunda, çocuklarında AB kan grubu görülebilir.

Örnek: Genotipi AO olan bir baba ile genotipi BO olan bir annenin çocuklarının kan grupları:

  • ✅ %25 olasılıkla A grubu (AO genotipi)
  • ✅ %25 olasılıkla B grubu (BO genotipi)
  • ✅ %25 olasılıkla AB grubu (AB genotipi - Eş Baskın)
  • ✅ %25 olasılıkla O grubu (OO genotipi)

🎯 Özet

  • 📌 Eş Baskınlık: İki farklı alelin, birbirine baskınlık kuramadan, her ikisinin de özelliklerini aynı anda fenotipte göstermesidir.
  • 📌 İnsanda Örneği: AB kan grubu, A ve B alellerinin eş baskın olması sonucu oluşur. Bu bireylerin alyuvarlarında hem A hem de B antijenleri bulunur.

Yorumlar