Eşlik ve benzerlik, geometride şekillerin belirli özelliklerini karşılaştırmak için kullanılan temel kavramlardır. Bu konuda problem çözerken, şekillerin boyut, açı ve oran gibi özelliklerini analiz etmek gerekir.
İki şeklin eş olması için:
Örneğin, iki üçgenin eş olduğunu göstermek için Kenar-Açı-Kenar (KAK), Açı-Kenar-Açı (AKA) veya Kenar-Kenar-Kenar (KKK) eşlik kuralları kullanılır.
İki şeklin benzer olması için:
Örneğin, iki üçgenin benzerliği Açı-Açı (AA), Kenar-Açı-Kenar (KAK) veya Kenar-Kenar-Kenar (KKK) benzerlik kuralları ile ispatlanabilir.
Eşlik ve benzerlik problemlerini çözerken şu adımları izleyebilirsiniz:
Örnek: Bir üçgenin kenarları 6 cm, 8 cm ve 10 cm'dir. Benzer bir üçgenin en kısa kenarı 9 cm ise, diğer kenarlar kaç cm'dir?
1. İki üçgenin karşılıklı açıları eş ve kenarları orantılı ise bu üçgenler ________ üçgenlerdir.
2. Bir üçgenin kenar uzunlukları 3, 4, 5 iken benzer bir üçgenin kenar uzunlukları 6, 8, 10 ise benzerlik oranı ________'dir.
3. İki şeklin açıları eş, kenar uzunlukları aynıdır. ( )
4. İki şeklin açıları eş, kenar uzunlukları orantılıdır. ( )
5. Eş üçgenler aynı zamanda benzer üçgenlerdir. (D/Y)
6. Benzerlik oranı 1 olan iki üçgen mutlaka eştir. (D/Y)
7. Bir dik üçgenin kenar uzunlukları 5 cm, 12 cm, 13 cm'dir. Bu üçgene benzer ve en kısa kenarı 15 cm olan üçgenin diğer kenar uzunluklarını bulunuz.
8. \( \triangle ABC \sim \triangle DEF \) ve benzerlik oranı \( \frac{2}{3} \) ise, \( \frac{Alan(\triangle ABC)}{Alan(\triangle DEF)} \) oranı kaçtır?
9. Aşağıdakilerden hangisi eşlik için yeterli bir koşul değildir?
a) Kenar-Açı-Kenar b) Açı-Kenar-Açı c) Kenar-Kenar-Kenar d) Açı-Açı
10. Benzer iki çokgenin çevreleri oranı 4/5 ise alanları oranı nedir?
a) 4/5 b) 8/10 c) 16/25 d) 25/16
Cevaplar:
1: benzer
2: 2
3: A
4: B
5: D
6: D
7: 36 cm, 39 cm
8: 4/9
9: d
10: c
Soru 1: Bir mimar, iki dikdörtgen şeklindeki binanın benzer olduğunu belirtiyor. Küçük binanın kenar uzunlukları 8 m ve 12 m, büyük binanın bir kenarı 18 m ise diğer kenar uzunluğu kaç metredir?
a) 10
b) 12
c) 24
d) 27
Cevap: d) 27
Çözüm: Benzer dikdörtgenlerde karşılıklı kenarlar orantılıdır. \( \frac{8}{12} = \frac{18}{x} \) denklemi çözülürse \( x = 27 \) m bulunur.
Soru 2: ABC ve DEF üçgenleri eştir. |AB| = 5 cm ve |DE| = 5 cm olduğuna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?
a) Çevreleri farklıdır
b) Alanları eşittir
c) Açı ölçüleri farklıdır
d) DEF ikizkenardır
Cevap: b) Alanları eşittir
Çözüm: Eş üçgenlerde karşılıklı tüm kenarlar ve açılar eşit olduğundan alanları da eşittir.
Soru 3: Benzer iki çokgenin çevreleri oranı \( \frac{2}{3} \) ve küçük çokgenin alanı 36 cm² ise büyük çokgenin alanı kaç cm²'dir?
a) 48
b) 54
c) 72
d) 81
Cevap: d) 81
Çözüm: Benzer çokgenlerde alanlar oranı çevreler oranının karesidir. \( \left(\frac{2}{3}\right)^2 = \frac{36}{x} \) denkleminden \( x = 81 \) cm² bulunur.