İslam'ın Altın Çağı'nın en parlak yıldızlarından biri olan Ebû Nasr Muhammed bin Muhammed bin Tarhan bin Uzluğ el-Fârâbî et-Türkî, ya da dünyaca bilinen adıyla Farabi, sadece bir filozof değil, aynı zamanda bir bilim insanı, müzikolog ve siyaset teorisyeniydi. Kendisine ikinci öğretmen anlamına gelen "Muallim-i Sani" unvanı verilmiş, bu unvan onun bilgelikte Aristoteles'ten sonraki en büyük otorite olduğunu göstermiştir.
Farabi, MS 870 yılında, bugünkü Kazakistan sınırları içinde yer alan Farab (Otrar) şehrinde dünyaya geldi. Aslen Türk kökenli olan filozof, eğitim için Bağdat gibi dönemin ilim ve kültür başkentlerine gitti. Burada Arapça, felsefe, mantık, tıp ve müzik gibi çeşitli alanlarda kendini yetiştirdi. Hayatının önemli bir kısmını Bağdat, Şam ve Halep'te geçiren Farabi, 950 yılında Şam'da vefat etti.
Farabi, felsefeyi "var olanların özü itibarıyla bilinmesi" olarak tanımlardı. Onun düşünce sistemi, antik Yunan felsefesi ile İslam inancını uzlaştırmaya çalışan bir köprü görevi gördü.
“El-Medinetü'l-Fazıla” (Erdemli Şehir) adlı eseri, onun siyaset felsefesinin temel taşıdır. Bu eserde, tıpkı bir bedenin organları gibi uyum içinde çalışan, başında filozof-hükümdarın bulunduğu ideal bir toplum modeli tasavvur eder. Bu hükümdar, sadece akıl sahibi değil, aynı zamanda peygamberane bir bilgelikle donatılmış olmalıdır.
Farabi, müziği matematiksel bir bilim olarak ele alan ilk isimlerdendir. “Kitabü'l-Mûsikî'l-Kebîr” (Büyük Müzik Kitabı) adlı eseri, müzik teorisi ve enstrümanlar üzerine yazılmış en kapsamlı çalışmalardan biridir. Ud ve kanun gibi çalgıların geliştirilmesine ve ses sistemlerinin teorik temellerine büyük katkılar sağlamıştır.
Farabi'nin düşünceleri, sadece İslam dünyasını değil, Avrupa'yı da derinden etkilemiştir. Eserleri Latince'ye çevrilmiş, Orta Çağ Skolastik düşünürleri (özellikle Thomas Aquinas) ve hatta Rönesans filozofları üzerinde iz bırakmıştır. Akıl ve vahiy, felsefe ve din arasında kurduğu uyum, onu tarihin en önemli sentezci düşünürlerinden biri yapmıştır.
Sonuç olarak Farabi, birçok disiplinde derinlemesine çalışmış, bilgiyi bir bütün olarak görmüş ve bunu sistematik bir şekilde aktarmış bir "hakim" (bilge) idi. Muallim-i Sani unvanını fazlasıyla hak eden bu büyük deha, bugün hâlâ felsefe, bilim ve müzik tarihinin en saygın isimleri arasında anılmaktadır.
