20. yüzyıl Amerikan edebiyatının en güçlü ve etkileyici seslerinden biri olan John Steinbeck, “Fareler ve İnsanlar” (Of Mice and Men) adlı novella’nın yazarıdır. 1937 yılında yayımlanan bu kısa ama çarpıcı eser, Steinbeck’in insan doğası, yalnızlık, dostluk ve hayal kırıklığına dair derin gözlemlerini yansıtır ve dünya edebiyatında silinmez bir iz bırakmıştır.
John Ernst Steinbeck Jr. (1902-1968), Kaliforniya’nın Salinas Vadisi’nde doğmuş, eserlerinin çoğunda işçi sınıfının, göçmenlerin ve toplumun dışlanmış kesimlerinin yaşam mücadelesini anlatmıştır. 1962 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen yazar, gerçekçi ve insancıl anlatımıyla tanınır. “Fareler ve İnsanlar”, onun bu özelliklerini en yoğun şekilde barındıran başyapıtlarından biridir.
Eser, Büyük Buhran döneminde geçer ve tarım işçisi iki arkadaş, zeki ancak fiziksel gücüne güvenen George Milton ile güçlü fakat zihinsel engelli Lennie Small’un hikayesini anlatır. İkili, “kendi topraklarını alıp çiftlik kurma” hayaliyle yaşamaktadır. Steinbeck, bu basit öyküden yola çıkarak evrensel temalara ulaşır:
“Fareler ve İnsanlar”, yayımlandığı günden beri hem okullarda ders kitabı hem de tiyatro sahnesinde ve sinemada sıkça uyarlanan bir klasik olmuştur. Steinbeck’in şiirsel ve yalın dili, okuyucuyu karakterlerin iç dünyasına hemen çeker. Eser, insanlık durumuna dair sorduğu sert ama merhamet dolu sorularla güncelliğini asla yitirmemiştir.
Dolayısıyla, “Fareler ve İnsanlar”, sadece John Steinbeck’in kaleminden çıkmış bir edebi şaheser değil, aynı zamanda umut, hayal kırıklığı ve insan olmanın anlamı üzerine zamansız bir incelemedir. Steinbeck, bu kısa novella ile, edebiyat tarihinde “küçük ama büyük” eserler kategorisinde tartışmasız bir taht kurmuştur.
