Frigler, Demir Çağı'nda Anadolu'da önemli bir medeniyet kuran ve tarihte derin izler bırakan bir halktır. MÖ 1200'lü yıllardan itibaren Anadolu'ya gelerek yerleşen Frigler, özellikle MÖ 750-600 yılları arasında en parlak dönemlerini yaşamışlardır. Günümüzde hala bazı sırları çözülemeyen bu uygarlık, kendine özgü kültürü, sanatı ve inançlarıyla Anadolu tarihinin önemli bir parçasını oluşturur.
Friglerin başkenti, Ankara'nın Polatlı ilçesi yakınlarında bulunan Gordion'du. Bu antik kent, Frigya Krallığı'nın siyasi, ekonomik ve kültürel merkezi konumundaydı. Gordion, ünlü Frig Kralı Midas'ın sarayına ve mezar höyüğüne ev sahipliği yapmasıyla tarihsel önem taşır.
Gordion ismi, şehri kuran efsanevi kral Gordias'tan gelmektedir. Şehir, ünlü "Gordion Düğümü" efsanesiyle de tarihte yerini almıştır. Efsaneye göre, bu karmaşık düğümü çözecek kişi Asya'nın fatihi olacaktı. Büyük İskender'in kılıcıyla düğümü keserek bu kehaneti yerine getirdiği rivayet edilir.
Fibula, Frig uygarlığının en karakteristik buluntularından biridir. Temelde bir çeşit çengelli iğne veya broş olan fibulalar, giysileri tutturmak için kullanılırdı. Ancak Frigler için fibulalar sadece pratik bir araç değil, aynı zamanda statü sembolü ve sanat eseriydi.
Frig fibulaları, arkeolojik kazılarda sıkça karşılaşılan buluntulardır ve Frig sanatının inceliklerini yansıtmaları açısından büyük önem taşırlar. Özellikle Gordion kazılarında ele geçen fibulalar, Frig metal işçiliğinin ne kadar gelişmiş olduğunu göstermektedir.
Frigler, MÖ 7. yüzyılın sonlarında Kimmer istilalarıyla zayıflamaya başladı. Daha sonra Lidyalıların hakimiyetine girdiler ve nihayetinde Pers İmparatorluğu tarafından fethedildiler. Ancak Frig kültürü ve dili, Roma dönemine kadar varlığını sürdürdü.
Friglerin mirası, günümüzde hala Anadolu'da yaşamaktadır. Kibele kültü, daha sonraki medeniyetleri etkilemiş, Frig mimarisi ve sanatı Roma dönemine kadar izlerini korumuştur. Arkeolojik kazılar, Frigler hakkındaki bilgilerimizi her geçen gün zenginleştirmekte ve bu gizemli uygarlığın sırlarını ortaya çıkarmaya devam etmektedir.
