Homolog Kromozomların Ayrılması
Homolog kromozomların birbirinden ayrılma işlemi, mayoz bölünmenin Anafaz I evresinde gerçekleşir. Bu olay, mayozun eşey hücrelerinde kromozom sayısının yarıya inmesini sağlayan en kritik basamaktır.
Mayoz Bölünme Evreleri ve Ayrılmanın Yeri
Mayoz, birbirini takip eden iki bölünmeden oluşur: Mayoz I ve Mayoz II.
- Mayoz I: Homolog kromozomların ayrıldığı bölünmedir.
- Profaz I: Homolog kromozomlar çiftler oluşturur (sinapsis) ve aralarında parça değişimi (krossing over) olur.
- Metafaz I: Homolog kromozom çiftleri hücrenin ekvator düzlemine tek sıra halinde dizilir.
- Anafaz I: Homolog kromozomlar birbirinden tamamen ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilirler. Bu evre, sorunun cevabıdır.
- Telofaz I: Kutuplara çekilen kromozomların etrafında yeni çekirdek zarları oluşur.
- Mayoz II: Kardeş kromatitlerin ayrıldığı bölünmedir (mitoza benzer).
- Anafaz II: Bu evrede ise kardeş kromatitler birbirinden ayrılır.
Önemli Noktalar
- Anafaz I'de ayrılan yapılar, her biri iki kromatitten oluşan homolog kromozomlardır.
- Bu ayrılma sayesinde, oluşacak iki hücrenin her biri, ana hücredeki kromozom sayısının yarısına (\(n\)) sahip olur. Örneğin, insanda \(2n = 46\) iken, mayoz I sonunda \(n = 23\) kromozomlu hücreler oluşur.
- Kardeş kromatitlerin ayrılması ise Anafaz II evresinde gerçekleşir ve bu, kromozom sayısını değiştirmez, sadece kromatitleri farklı hücrelere dağıtır.
Sonuç olarak, homolog kromozomların ayrılması, mayoz bölünmenin birinci aşamasının Anafaz I evresinde meydana gelir ve genetik çeşitlilik ile kromozom sayısının yarıya inmesinin temelini oluşturur.
