⚖️ Hüküm Nedir?
Hüküm, bir yargılama sonucunda mahkeme tarafından verilen, taraflar arasındaki uyuşmazlığı kesin olarak çözen ve hukuki sonuçlar doğuran karardır. Hüküm, davanın esası hakkında olabileceği gibi, yargılama sürecine ilişkin de olabilir.
- 📜 Esasa İlişkin Hüküm: Davanın konusunu oluşturan maddi olaylar ve hukuki iddialar hakkında verilen karardır. Örneğin, bir tazminat davasında davacının tazminat talebinin kabulü veya reddi yönünde verilen karar.
- ⚙️ Usule İlişkin Hüküm: Yargılama sürecinin nasıl yürütüleceğine dair verilen karardır. Örneğin, bir delilin kabulü veya reddi, bilirkişi atanması gibi kararlar.
⛓️ Ceza Nedir?
Ceza, bir suçun işlenmesi üzerine devlet tarafından uygulanan, kişiyi özgürlüğünden yoksun bırakan veya malvarlığına el konulmasını sağlayan yaptırımdır. Ceza, toplum düzenini korumayı, suç işlemeyi caydırmayı ve suçluyu ıslah etmeyi amaçlar.
- 🔒 Hapis Cezası: Kişinin özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. Süreli hapis, müebbet hapis gibi türleri vardır.
- 💰 Adli Para Cezası: Suçluya belirli bir miktar para ödeme yükümlülüğü getirilmesidir.
🤔 Hüküm ve Ceza Arasındaki Farklar
Hüküm ve ceza, her ikisi de bir yargılama sürecinin sonucunda ortaya çıksa da, nitelikleri ve amaçları bakımından farklıdırlar.
- 🎯 Amaç: Hüküm, taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözmeyi amaçlarken, ceza toplum düzenini korumayı ve suç işlemeyi caydırmayı amaçlar.
- 🧑⚖️ Veren Merci: Hükmü hukuk mahkemeleri veya ceza mahkemeleri verebilirken, cezayı sadece ceza mahkemeleri verebilir.
- 👥 Uygulanacak Kişi: Hüküm, davanın taraflarına uygulanırken, ceza suç işleyen kişiye uygulanır.
- ⚖️ Sonuçları: Hüküm, taraflar arasındaki hukuki ilişkiyi düzenlerken, ceza suçlunun özgürlüğünü veya malvarlığını kısıtlar.
🔎 Hukuki Açıdan Karşılaştırma
⚖️ Hukuki Dayanak
- 🏛️ Hüküm: Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) veya Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) gibi usul kanunlarına dayanır.
- 📜 Ceza: Türk Ceza Kanunu (TCK) ve diğer ceza kanunlarına dayanır.
📝 İnfaz
- 🔑 Hüküm: Hükmün infazı, icra daireleri veya ilgili kurumlar tarafından yapılır. Örneğin, bir tazminat hükmünün infazı icra dairesi tarafından yapılır.
- ⛓️ Ceza: Ceza infaz kurumları tarafından yapılır. Hapis cezası cezaevinde, adli para cezası ise ilgili vergi dairesine ödenerek infaz edilir.
🔄 Değişiklik ve Kaldırma
- ✍️ Hüküm: Hüküm, kanun yolları (temyiz, istinaf) ile değiştirilebilir veya kaldırılabilir.
- 🗑️ Ceza: Ceza, af, şartlı tahliye gibi yollarla hafifletilebilir veya kaldırılabilir.
Özetle, hüküm ve ceza aynı şey değildir. Hüküm, bir uyuşmazlığı çözen mahkeme kararı iken, ceza bir suçun karşılığı olarak uygulanan yaptırımdır.
