🔢 İlkokul Matematik: Ondalık Gösterim Temel Konu Anlatımı
Ondalık gösterim, kesirleri daha kolay ifade etmemizi sağlayan bir yöntemdir. Günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız ondalık sayılar, aslında paydası 10'un kuvveti olan kesirlerin farklı bir şekilde yazılmasıdır.
📍 Ondalık Kesir Nedir?
Paydası 10, 100, 1000 gibi 10'un kuvveti olan kesirlere ondalık kesir denir.
- 🍎 Örnek: 3/10, 25/100, 145/1000 birer ondalık kesirdir.
📍 Ondalık Gösterim Nasıl Yazılır?
Ondalık kesirleri ondalık gösterimle yazarken şu adımları izleriz:
- ✏️ Kesrin payını aynen yazarız.
- 📏 Paydadaki 10 sayısının kuvvetine bakarız. Paydada kaç tane sıfır varsa, paydaki sayıdan sağdan sola doğru o kadar basamak ayırırız.
- 🧮 Ayrılan basamakların soluna "," (virgül) koyarız.
- 0️⃣ Virgülün sol tarafında sayı yoksa, oraya "0" yazarız.
Örnekler:
- ✔️ 3/10 = 0,3 (Paydada 1 sıfır var, paydan sağdan sola 1 basamak ayırdık)
- ✔️ 25/100 = 0,25 (Paydada 2 sıfır var, paydan sağdan sola 2 basamak ayırdık)
- ✔️ 145/1000 = 0,145 (Paydada 3 sıfır var, paydan sağdan sola 3 basamak ayırdık)
📍 Ondalık Gösterimde Basamak Değerleri
Ondalık gösterimde virgülün solundaki basamaklar bildiğimiz doğal sayılardaki gibidir (birler, onlar, yüzler vb.). Virgülün sağındaki basamaklar ise ondalık basamaklardır:
- 💯 Onda birler basamağı: Virgülden hemen sonraki ilk basamaktır. (1/10)
- 💯 Yüzde birler basamağı: Virgülden sonraki ikinci basamaktır. (1/100)
- 💯 Binde birler basamağı: Virgülden sonraki üçüncü basamaktır. (1/1000)
Örnek: 3,45 sayısında;
- 3 birler basamağındadır.
- 4 onda birler basamağındadır.
- 5 yüzde birler basamağındadır.
📍 Ondalık Gösterimi Kesir Olarak Yazma
Ondalık gösterimi kesir olarak yazarken şu adımları izleriz:
- ✏️ Virgülü görmeden sayının tamamını paya yazarız.
- 📏 Paydaya 1 yazar, virgülün sağında kaç basamak varsa o kadar sıfır ekleriz.
Örnekler:
- ✔️ 0,7 = 7/10
- ✔️ 0,45 = 45/100
- ✔️ 1,2 = 12/10
📍 Ondalık Sayıları Karşılaştırma
Ondalık sayıları karşılaştırırken önce tam kısımlarına bakarız. Tam kısmı büyük olan sayı daha büyüktür. Eğer tam kısımları eşitse, sırasıyla onda birler, yüzde birler, binde birler basamaklarına bakarız. Hangi basamakta daha büyük rakam varsa, o sayı daha büyüktür.
Örnek: 2,35 ile 2,4 karşılaştıralım.
Tam kısımları eşit (2). Onda birler basamağına bakalım: 2,35'te 3 var, 2,4'te 4 var. 4 > 3 olduğu için 2,4 > 2,35'tir.