İnsanın yaratıcısı ile kurduğu bağ, manevi hayatın temelini oluşturur. Bu iletişim, yalnızca belirli ritüellerden ibaret değil; kalbin, aklın ve ruhun bütünlüklü bir arayışıdır. Farklı din ve inanç sistemleri bu iletişimi çeşitli yollarla tanımlasa da, temelde birkaç ortak ve evrensel kapıdan geçer.
Dua, inanan bir insanın Allah'a yönelişinin en samimi ve dolaysız ifadesidir. İstek, şükür, tövbe veya sadece huzur bulma arzusuyla yapılabilir. Formal namaz/salat gibi ibadetlerin yanı sıra, içten gelen her bir niyaz, kişisel bir iletişim kanalı açar. Dua, kulun acizliğini ve Rabbine olan güvenini (tevekkül) ifade eden bir köprüdür.
Allah'ın peygamberler aracılığıyla insanlığa gönderdiği mesajlar (vahiy), O'nun iradesini, öğütlerini ve yasalarını anlamamızı sağlar. Kur'an-ı Kerim, Tevrat, İncil gibi kutsal kitaplar okunur, üzerinde tefekkür edilir ve hayata tatbik edilir. Bu metinleri anlamaya çalışmak, Allah'ın sözünü dinlemektir.
İletişim yalnızca sözle değil, derin düşünceyle de kurulur. Göklerin, dağların, bir yaprağın veya insan vicdanının incelenmesi (tefekkür), her biri Allah'ın varlığına, birliğine ve kudretine işaret eden birer "ayet"tir. Bilimle uğraşmak dahi, bu mükemmel düzeni anlama çabası olarak bir tür ibadet ve iletişim sayılabilir.
İnanç, eylemle tamamlanır. Yapılan her iyilik, verilen her sadaka, gösterilen her sabır, Allah'ın hoşnutluğunu kazanma niyetiyle yapıldığında bir iletişim haline gelir. Namaz, oruç, hac, zekat gibi temel ibadetler, beden ve mal ile gerçekleştirilen somut bir diyalog biçimidir.
Allah'ı anmak (zikir), O'nun isimlerini tekrarlamak veya kalbi gurur, kibir, kin gibi duygulardan arındırmak, iletişim için alıcıyı hassaslaştırır. Günlük nefis muhasebesi (murakabe) yapmak, kişinin kendisi ve Rabbi arasındaki mesafeyi gözden geçirmesini sağlar.
Allah ile iletişim, tek yönlü bir monolog değil, çok boyutlu ve sürekli bir ilişkidir. Bu ilişki;
Nihayetinde, her insanın bu kutsal yolculuktaki rehberi, kendi iç sesi, aklı ve inancıdır. Yeter ki kalp kapısı ve kulaklar hakikate açık olsun.
