İttifak Devletleri (Bağlaşma) kimlerdir (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı)

Question

Bu üç devlet I. Dünya Savaşı'nda aynı tarafta savaşmıştı. Fakat İtalya başlangıçta onlarla birlikteyken, savaş başladıktan sonra taraf değiştirdi. Bu durum kafamı biraz karıştırıyor, neden İtalya'nın ismi bazen listede geçmiyor?

Answer 1

# 🏛️ İttifak Devletleri (Bağlaşma) Kimlerdir? Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı İmparatorluğu

20. yüzyılın başında dünya siyaset sahnesini şekillendiren en önemli ittifak bloklarından biri, İttifak Devletleri ya da diğer adıyla Bağlaşma Devletleri'dir. Bu ittifak, I. Dünya Savaşı'nın (1914-1918) iki ana güç merkezinden birini oluşturmuş ve tarihin akışını değiştiren büyük bir çatışmanın taraflarından biri olmuştur. Peki, bu devletler kimlerdi ve neden bir araya geldiler? Gelin, bu tarihi bloğu daha yakından tanıyalım.

🤝 İttifak Devletleri'nin Kuruluş Amacı ve Temelleri

İttifak Devletleri'nin temeli, 19. yüzyılın sonlarında Avrupa'da gelişen güç dengesi arayışlarına dayanır. Özellikle Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, artan Fransız ve Rus etkisine karşı kendilerini güvence altına almak için ittifaklar kurma yoluna gittiler. Bu ittifak, başlangıçta savunma amaçlı olsa da, zamanla katı bir askeri blok halini aldı ve Avrupa'yı bir savaşın eşiğine getiren krizlerde önemli rol oynadı.

🇩🇪 Almanya: İttifakın Lider Gücü

Almanya, İttifak Devletleri'nin tartışmasız lideri ve en güçlü askeri-ekonomik aktörüydü. 1871'de birleşmesini tamamlayan Almanya, hızla sanayileşmiş ve Kaiser II. Wilhelm liderliğinde "Weltpolitik" (Dünya Politikası) adını verdiği agresif bir dış politika izlemeye başlamıştı. Amacı, İngiltere ve Fransa'nın sömürge imparatorluklarına rakip olmaktı. Almanya'nın güçlü ordusu ve donanması, ittifakın bel kemiğini oluşturuyordu.

🎯 Almanya'nın İttifaka Katılma Nedenleri:

• 🚢 Denizlerde ve Sömürgelerde Rekabet: İngiltere'ye karşı deniz hakimiyeti mücadelesi.
• ⚔️ İki Cephe Tehdidi: Doğuda Rusya, batıda Fransa arasında kalma korkusu ("Schlieffen Planı" bu tehdide karşı hazırlandı).
• 🤝 Müttefik Güvence: Avusturya-Macaristan ile olan tarihi ve kültürel bağlar.

🇦🇹 Avusturya-Macaristan İmparatorluğu: Çok Uluslu Dev ve İlk Müttefik

Avusturya-Macaristan, İttifak Devletleri'nin en eski üyesiydi. Almanya ile 1879'da imzalanan İkili İttifak antlaşması, bloğun ilk resmi adımıydı. Bu imparatorluk, onlarca farklı etnik grubu (Almanlar, Macarlar, Slavlar vb.) bünyesinde barındıran, karmaşık ve istikrarsız bir yapıya sahipti. Özellikle Balkanlar'daki Slav milliyetçiliği, imparatorluğun en büyük tehdidiydi.

🎯 Avusturya-Macaristan'ın İttifaka Katılma Nedenleri:

• 🐍 Balkanlardaki Rus Tehdidi: Rusya'nın Pan-Slavizm politikasıyla Balkan Slavlarını kışkırtması.
• ⚖️ İç Çözülme Korkusu: Milliyetçi ayaklanmalara karşı Almanya'dan askeri ve siyasi destek alma ihtiyacı.
• 💥 Savaşın Kıvılcımı: Veliaht Arşidük Franz Ferdinand'ın 28 Haziran 1914'te bir Sırp milliyetçisi tarafından suikaste uğraması, I. Dünya Savaşı'nı başlatan olay oldu.

🇹🇷 Osmanlı İmparatorluğu: "Hasta Adam"ın Stratejik İttifakı

Osmanlı İmparatorluğu, ittifaka en son katılan (2 Ağustos 1914'te gizli ittifak antlaşması) ve coğrafi olarak en geniş devletti. "Hasta Adam" olarak anılan imparatorluk, Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda ağır kayıplar vermiş, topraklarını hızla kaybediyordu. İttihat ve Terakki hükümeti, savaştan önce tarafsız kalmayı düşünse de, Almanya'nın askeri ve ekonomik nüfuzu ile Enver Paşa önderliğindeki Alman yanlısı kanadın baskısı sonucu ittifaka girdi.

🎯 Osmanlı İmparatorluğu'nun İttifaka Katılma Nedenleri:

• 🗺️ Kaybedilen Toprakları Geri Alma Ümidi: Özellikle Balkanlar ve Doğu Anadolu'da Rusya'dan toprak kazanma isteği.
• 🛡️ Siyasi ve Ekonomik Korunma: İngiltere ve Fransa'nın düşmanca tutumuna karşı güçlü bir haminin (Almanya) korumasına sığınma.
• 🔗 Pan-İslamizm Politikası: Halife sıfatıyla Sultan'ın cihat ilan ederek İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki Müslümanları ayaklandırma planı.
• 🚂 Bağdat Demiryolu Projesi: Almanya ile derinleşen ekonomik bağlar.

⚔️ Savaş Süreci ve İttifakın Diğer Üyeleri

Savaş başladıktan sonra İttifak Devletleri'ne katılan diğer devletler şunlardı:

• 🇧🇬 Bulgaristan (1915): II. Balkan Savaşı'nda kaybettiği toprakları, özellikle Sırbistan'dan geri almak için katıldı.
• 🇹🇷 Osmanlı İmparatorluğu (1914): Resmen savaşa girişi, Rus limanlarını bombalayan Yavuz ve Midilli gemilerinin (eski Alman gemileri Goeben ve Breslau) olayından sonra gerçekleşti.

Bu ittifaka karşı savaşan blok ise İtilaf Devletleri (İngiltere, Fransa, Rusya ve daha sonra İtalya, ABD, Japonya vb.) oldu.

💔 İttifakın Dağılışı ve Sonuçları

I. Dünya Savaşı, İttifak Devletleri'nin yenilgisiyle sonuçlandı. Savaşın sonlarına doğru:

• ✍️ Bulgaristan 1918'de, Osmanlı İmparatorluğu Mondros Mütarekesi (30 Ekim 1918) ile, Avusturya-Macaristan 3 Kasım 1918'de, Almanya ise 11 Kasım 1918'de ateşkes imzalayarak savaştan çekildi.
• 🏛️ Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalandı; yerine Avusturya, Macaristan, Çekoslovakya, Yugoslavya gibi ulus devletler kuruldu.
• 🇹🇷 Osmanlı İmparatorluğu Sevr Antlaşması'na zorlansa da, Türk Kurtuluş Savaşı sonunda Türkiye Cumhuriyeti doğdu.
• 🇩🇪 Almanya, Versay Antlaşması'yla ağır yaptırımlara maruz kaldı, toprak kaybetti ve ordusu sınırlandırıldı. Bu durum, II. Dünya Savaşı'na giden yolun taşlarını döşedi.

Sonuç olarak, İttifak Devletleri, birbirinden çok farklı iç dinamiklere ve sorunlara sahip imparatorlukların, değişen dünya düzeninde varlıklarını koruma ve çıkarlarını genişletme amacıyla oluşturduğu bir kader birliğiydi. Yenilgileri, dünya haritasını kökten değiştirdi ve "imparatorluklar çağı"nın sonunu getiren en önemli etkenlerden biri oldu. 🕊️