# 📜 Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı Ne Zaman Verildi? – Tarihsel Bir Dönüm Noktası
🌍 Dünyada Kadın Hakları Mücadelesi ve İlkler
Kadınların seçme ve seçilme hakkı, demokrasi tarihinin en önemli sosyal ve siyasi dönüşümlerinden biridir. Bu hak, uzun ve zorlu mücadeleler sonucunda kazanılmıştır.
🗽 Dünyadaki Öncü Ülkeler
- 🇳🇿 Yeni Zelanda (1893): Dünyada kadınlara seçme hakkı tanıyan ilk ülke oldu. Ancak seçilme hakkı 1919'da verildi.
- 🇫🇮 Finlandiya (1906): Hem seçme hem seçilme hakkını aynı anda tanıyan ilk Avrupa ülkesi. Ayrıca ilk kadın milletvekilleri bu ülkede meclise girdi.
- 🇳🇴 Norveç (1913): Bağımsız bir ülke olarak kadınlara tam oy hakkı tanıdı.
- 🇺🇸 Amerika Birleşik Devletleri (1920): Anayasa değişikliğiyle (19. Ek Madde) tüm eyaletlerde kadınlara oy hakkı tanındı.
🇹🇷 Türkiye'de Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkının Verilişi
Türkiye, kadın hakları konusunda dünyada öncü ülkelerden biri olmuştur. Atatürk devrimlerinin en önemli sosyal reformlarından biri bu alanda gerçekleşmiştir.
📅 Kronolojik Gelişim
- 📍 1930: Belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanındı.
- 📍 1933: Muhtarlık seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verildi.
- 📍 5 Aralık 1934: Anayasa'da yapılan değişiklikle milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı.
✨ Türkiye'nin Dünyadaki Konumu
1934 yılında Türkiye, kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan dünyadaki ilk ülkelerden biri oldu. Bu hak birçok gelişmiş Avrupa ülkesinden (Fransa 1944, İtalya 1945, İsviçre 1971) çok daha önce Türk kadınına verilmiştir.
👩⚖️ İlk Kadın Milletvekilleri
8 Şubat 1935'te yapılan genel seçimlerde 18 kadın milletvekili TBMM'ye girdi. Bu oran (%4,5) o dönem için oldukça ileri bir seviyeydi. Meclise giren ilk kadın milletvekilleri arasında Mebrure Gönenç, Hatı Çırpan, Türkan Örs Baştuğ gibi isimler yer aldı.
🎯 Hakların Kazanılmasının Sonuçları ve Önemi
- ✅ Demokratikleşme: Türkiye'nin demokratik bir hukuk devleti olma yolundaki en önemli adımlarından biri.
- ✅ Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Kadın-erkek eşitliğinin anayasal güvence altına alınması.
- ✅ Sosyal Dönüşüm: Kadınların kamusal alanda aktif rol almasının önünün açılması.
- ✅ Uluslararası Örnek: Türkiye'nin İslam coğrafyasında ve dünyada örnek gösterilen bir reform gerçekleştirmesi.
📚 Sonuç
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi, sadece bir siyasi hak kazanımı değil, aynı zamanda çağdaşlaşma, demokratikleşme ve toplumsal eşitlik yolunda atılan devrim niteliğinde bir adımdır. Türkiye, 5 Aralık 1934'te bu hakkı tanıyarak dünya demokrasi tarihinde önemli bir yer edinmiştir. Her yıl 5 Aralık, Türkiye'de Kadın Hakları Günü olarak kutlanmaktadır.
Not: Bu tarihsel süreç, kadınların siyasi hayata katılımının başlangıcı olmuş, günümüzde de kadın temsiliyetinin artırılması için çalışmalar devam etmektedir.
