📜 Kafkas Cephesi (Sarıkamış) Hakkında Bilmen Gerekenler
Kafkas Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen ve en acı sonuçlarının yaşandığı cephelerden biridir. Bu cephenin en bilinen ve en trajik operasyonu ise Sarıkamış Harekâtı'dır.
🎯 Cephenin Açılma Nedenleri
- 🔄 Osmanlı Devleti'nin, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda (93 Harbi) kaybettiği toprakları geri almak istemesi.
- 🌍 "Turancılık" ideali doğrultusunda, Orta Asya'daki Türklerle fiziksel bağlantı kurma düşüncesi.
- ⚔️ Almanya'nın, Rusya'ya karşı Osmanlı'yı kullanarak Doğu Cephesi'ndeki yükünü hafifletmek istemesi.
- 🇬🇧 İngiliz donanmasından kaçan Goeben ve Breslau gemilerinin, Rus limanlarını bombalaması.
❄️ Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914 - 15 Ocak 1915)
Bu harekât, Enver Paşa'nın komutasında, Rus kuvvetlerini tamamen etkisiz hale getirmek ve Kafkasya'ya doğru ilerlemek amacıyla başlatıldı.
📋 Harekât Planı:
- ➡️ Osmanlı ordusu, Allahuekber Dağları'nı aşarak Rus ordusunu arkadan kuşatacaktı.
- 🎖️ Hedef, Ruslar'ın önemli bir üssü olan Sarıkamış kasabasını ele geçirmekti.
⚡ Yaşanan Felaketin Nedenleri:
- 🌨️ Ağır Kış Şartları: Harekât, tarihin en şiddetli kışlarından birinde yapıldı. Askerler yazlık üniformalarla, kar ve tipi altında dağları aşmaya çalıştı.
- 🥾 Lojistik Yetersizlik: Yiyecek, giyecek ve mühimmat ikmali yapılamadı. Yollar kardan kapalıydı.
- 🗺️ Zorlu Arazi: Allahuekber Dağları, yaklaşık 3000 metre yüksekliğinde ve geçit vermez bir coğrafyaydı.
- 🤒 Hastalıklar: Tifüs gibi salgın hastalıklar, açlık ve donma sonucu binlerce asker hayatını kaybetti.
Bu koşullar altında, Osmanlı ordusu büyük bir insan kaybına uğradı. Resmi olmayan rakamlara göre yaklaşık 60.000 ile 90.000 arasında askerimiz şehit oldu. Rus ordusu ise bu harekât sırasında çok daha az kayıp verdi.
💔 Harekâtın Sonuçları
- 😔 Osmanlı ordusu, savaşacak gücünün büyük bir kısmını bu cephede kaybetti.
- 🛡️ Doğu Anadolu, savunmasız kaldı ve Rus ordusu Erzurum, Muş, Bitlis, Van ve Trabzon'u işgal etti.
- 🇹🇷 Türk milletinin hafızasında derin bir acı ve trajedi olarak yer etti.
- 📉 Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndaki genel durumunu olumsuz etkiledi.
💡 Önemli Not: Sarıkamış Harekâtı, askeri tarih açısından, doğa koşullarının ve lojistiğin bir savaşın kaderini nasıl belirleyebileceğinin en çarpıcı örneklerinden biridir. Planlama aşamasında bu faktörlerin yeterince hesaba katılmaması büyük bir trajediye yol açmıştır.
