Katman Elektron Dizilimi
Atomun yapısında, elektronlar çekirdeğin etrafında belirli enerji seviyelerinde (katmanlarda) bulunur. Bu elektronların bu katmanlara nasıl yerleştiğini gösteren kurala katman elektron dizilimi denir.
Katmanlar ve Elektron Kapasiteleri
Katmanlar, çekirdeğe en yakın olandan başlayarak K, L, M, N,... gibi harflerle veya 1, 2, 3, 4,... gibi sayılarla isimlendirilir.
- K (n=1) katmanı: En fazla 2 elektron alır.
- L (n=2) katmanı: En fazla 8 elektron alır.
- M (n=3) katmanı: En fazla 18 elektron alır. Ancak 9. sınıf seviyesinde genellikle ilk 20 element için 8 elektrona kadar dolduğunu kabul ederiz.
- N (n=4) katmanı: En fazla 32 elektron alır.
Bir katmanın alabileceği maksimum elektron sayısı \( 2n^2 \) formülü ile bulunur. (n: katman numarası)
Elektronlar Katmanlara Nasıl Yerleşir?
Elektronlar, atomun çekirdeğine en yakın olan, yani en düşük enerjili katmandan itibaren yerleşmeye başlar. Bir katman maksimum elektron sayısına ulaşmadan sonraki katmana elektron yerleşmez. Bu kurala Aufbau İlkesi denir.
Örneklerle Katman Elektron Dizilimi
1. Hidrojen (H) - Atom Numarası: 1
- Toplam elektron: 1
- Dizilim: K: 1
2. Helyum (He) - Atom Numarası: 2
- Toplam elektron: 2
- Dizilim: K: 2
3. Lityum (Li) - Atom Numarası: 3
- Toplam elektron: 3
- Dizilim: K: 2, L: 1
- Açıklama: K katmanı 2 elektronla doldu, kalan 1 elektron L katmanına yerleşti.
4. Oksijen (O) - Atom Numarası: 8
- Toplam elektron: 8
- Dizilim: K: 2, L: 6
- Açıklama: K katmanı doldu (2e⁻), L katmanına 6 elektron yerleşti.
5. Sodyum (Na) - Atom Numarası: 11
- Toplam elektron: 11
- Dizilim: K: 2, L: 8, M: 1
- Açıklama: K ve L katmanları doldu, kalan 1 elektron M katmanına yerleşti.
Özet
- Elektronlar, en düşük enerjili katmandan başlayarak yerleşir.
- Bir katman dolmadan bir sonraki katmana geçilmez.
- Katman elektron dizilimi, bir elementin kimyasal özelliklerini anlamamızda bize yol gösterir.
