Kemosentez Nedir?
Kemosentez, bazı canlıların (bakteriler gibi) inorganik maddeleri oksitleyerek açığa çıkan kimyasal enerjiyi kullanması ve bu enerji ile organik besin sentezlemesidir.
Kemosentezin Özellikleri
- Işık enerjisine ihtiyaç duyulmaz.
- Klorofil pigmenti bulunmaz.
- Genellikle bazı bakteri türleri tarafından gerçekleştirilir.
- Organik madde üretimi için gerekli enerji, inorganik maddelerin (hidrojen sülfür, amonyak, demir vb.) oksidasyonundan sağlanır.
Kemosentez Denklemi (Genel Form)
Kemosentez sürecini genel bir denklemle ifade edebiliriz:
\( \text{CO}_2 + \text{H}_2\text{O} + \text{Enerji Kaynağı (İnorganik Madde)} \rightarrow \text{Organik Besin} + \text{Oksitlenmiş Madde} \)
Kemosentez Yapan Canlılara Örnekler
- Nitrit bakterileri: Amonyağı (\( \text{NH}_3 \)) nitrite (\( \text{NO}_2^- \)) oksitler.
- Nitrat bakterileri: Nitriti (\( \text{NO}_2^- \)) nitrata (\( \text{NO}_3^- \)) oksitler.
- Demir bakterileri: Demiri (\( \text{Fe}^{+2} \)) demir oksite (\( \text{Fe}^{+3} \)) oksitler.
- Kükürt bakterileri: Hidrojen sülfürü (\( \text{H}_2\text{S} \)) kükürde veya sülfata oksitler.
Kemosentezin Önemi
- Işığın ulaşamadığı derin okyanus tabanları gibi ekosistemlerde besin zincirinin temelini oluşturur.
- Azot, kükürt ve demir gibi elementlerin doğadaki döngülerine katkı sağlar.
- Toprağa bitkilerin alabileceği formda azot (nitrat) kazandırır.
Kemosentez ve Fotosentez Arasındaki Fark
- Enerji Kaynağı: Kemosentezde kimyasal enerji, fotosentezde ise ışık enerjisi kullanılır.
- Klorofil: Kemosentez yapan canlılarda klorofil bulunmaz, fotosentez yapanlarda bulunur.
- Gerçekleştiren Canlılar: Kemosentezi sadece bazı bakteriler yaparken, fotosentezi bitkiler, algler ve bazı bakteriler yapar.
