Kırık ve çıkıklar, günlük hayatta karşılaşabileceğimiz en yaygın yaralanmalardan biridir. Doğru ilk yardım uygulamaları, yaralının iyileşme sürecini hızlandırabileceği gibi, kalıcı sakatlıkların önlenmesinde de kritik rol oynar. Bu yazıda, bu tür durumlarda neler yapmanız gerektiğini adım adım ele alacağız.
Kırık: Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kapalı (cilt bütünlüğü sağlam) veya açık (kemik ucu dışarı çıkmış) olabilir.
Çıkık: Eklem yüzeylerinin birbirinden ayrılması ve normal eklem ilişkisinin bozulmasıdır. Şiddetli ağrı, şekil bozukluğu ve hareket edememe ile kendini gösterir.
Öncelikle sakin olun. Yaralıyı ve kendinizi tehlike altında bırakacak bir ortamdaysanız (trafik, yangın vb.), uygun şekilde güvenli bir alana taşıyın.
Derhal 112 Acil Servis'i arayın. Yaralının durumunu, yerini ve iletişim bilgilerinizi net bir şekilde iletin.
Kesinlikle kırık veya çıkık olan bölgeyi yerinden oynatmaya, düzeltmeye çalışmayın. Bu, sinir, damar ve yumuşak doku hasarını çok daha ciddi boyutlara taşıyabilir.
Eğer açık kırık söz konusuysa (kemik görünüyorsa), yabancı cisimleri temizlemeye çalışmayın. Steril bir gazlı bez veya temiz bir bezle yaranın üzerini kapatın.
Buz veya soğuk kompresi bir bezin içine sararak, yaralı bölgeye 15-20 dakika boyunca uygulayın. Bu, şişliği ve ağrıyı azaltacaktır. Buzu doğrudan cilde temas ettirmeyin.
Atel, yaralı bölgeyi hareketsiz hale getirmek için kullanılan sert malzemedir. Amacı, ağrıyı azaltmak ve ikincil yaralanmaları önlemektir.
Aşağıdaki durumların herhangi birinde vakit kaybetmeden 112'yi arayın:
Unutmayın, ilk yardımın temel amacı profesyonel tıbbi yardım gelene kadar yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak ve durumun kötüleşmesini önlemektir. Bu bilgiler, sertifikalı bir ilk yardım eğitiminin yerini tutmaz. Herkesin temel ilk yardım eğitimi alması hayat kurtarıcı olabilir.
