Kolesterol, vücudumuzdaki her hücrede bulunan, yağ benzeri bir maddedir. Adı genellikle sağlık sorunlarıyla anılsa da, aslında hormon üretimi, D vitamini sentezi ve sindirim için gerekli olan hayati bir yapı taşıdır. Ancak dengede olması çok önemlidir. Bu yazıda, kolesterolün ne olduğunu, yüksekliğinin vücudumuza etkilerini ve alınabilecek önlemleri ele alacağız.
Kolesterol, karaciğer tarafından üretilen ve aynı zamanda hayvansal gıdalardan (et, yumurta, süt ürünleri) alınan bir lipittir. Kan dolaşımında taşınabilmesi için lipoproteinler adı verilen taşıyıcılara ihtiyaç duyar. İki ana lipoprotein türü vardır:
Kolesterol ayrıca hücre zarlarının yapısına katılır, safra asitleri ile sindirime yardımcı olur ve kortizol, östrojen, testosteron gibi hormonların üretiminde rol oynar.
Yüksek kolesterol (hiperkolesterolemi), kandaki LDL seviyesinin artması ve/veya HDL seviyesinin düşmesi durumudur. Bu dengesizlik, ateroskleroz yani damar sertliğine yol açar. Zamanla damarlarda biriken plaklar, damar çapını daraltır ve kan akışını engeller.
Kolesterol yüksekliği genellikle sessiz bir tehdittir; çoğu zaman belirti vermez. Ancak ileri aşamalarda göğüs ağrısı, nefes darlığı, bacaklarda uyuşma gibi dolaylı belirtiler görülebilir. Bu nedenle düzenli kan testleri yaptırmak önemlidir.
Kolesterol seviyelerini sağlıklı bir aralıkta tutmak mümkündür. İşte bazı etkili yaşam tarzı değişiklikleri:
Düzenli egzersiz (haftada 150 dakika orta tempolu aktivite) HDL'yi artırır, LDL ve trigliseritleri düşürür.
Kolesterol, vücudumuz için gerekli olsa da dengede tutulması hayati önem taşır. Yüksek kolesterol, kalp damar hastalıklarına davetiye çıkarır. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve bilinçli yaşam tarzı seçimleri ile kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak mümkündür. Unutmayın, önlem almak her zaman tedaviden daha etkilidir!
