Köy altı yerleşmeleri, köylerden daha küçük olan ve genellikle geçici veya mevsimlik olarak kullanılan yerleşim birimleridir. Bu yerleşmeler, tarım, hayvancılık veya diğer ekonomik faaliyetler için kurulmuştur. İşte bu yerleşmelerden en yaygın olanları:
Mezralar, köylerin dışında kurulan ve genellikle tarım veya hayvancılık faaliyetleri için kullanılan küçük yerleşim birimleridir. Özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygındır. Mezralar, köylere bağlı olarak varlıklarını sürdürür ve nüfusları oldukça azdır.
Komlar, hayvancılık faaliyetleri için kurulan geçici yerleşim birimleridir. Özellikle yaylacılık kültüründe önemli bir yere sahiptir. Komlarda, hayvanların otlatılması ve süt ürünlerinin işlenmesi gibi faaliyetler gerçekleştirilir. Bu yerleşmeler, genellikle yaz aylarında kullanılır.
Obalar, göçebe veya yarı göçebe toplulukların geçici olarak konakladığı yerleşim birimleridir. Özellikle Orta Asya ve Anadolu'da yaygın olan obalar, hayvancılık faaliyetleri için kullanılır. Obalar, genellikle çadırlardan oluşur ve belirli bir düzen içinde kurulur.
Köy altı yerleşmeleri, Türkiye'nin farklı bölgelerinde farklı isimlerle anılabilir. Örneğin, Karadeniz Bölgesi'nde "yayla", Akdeniz Bölgesi'nde "ağıl" gibi isimlerle de karşılaşılabilir. Ancak mezra, kom ve oba en yaygın olanlarıdır.
Köy altı yerleşmeleri, kırsal yaşamın önemli bir parçasıdır ve tarihsel süreçte insanların doğayla uyum içinde yaşamalarını sağlamıştır. Günümüzde ise bu yerleşmeler, kırsal turizm ve kültürel miras açısından da değer taşımaktadır.
