# 📚 KPSS Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Konu Anlatımı: Ders Notları
🌍 Dersin Kapsamı ve Önemi
KPSS Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi müfredatı, genellikle 20. yüzyılın başından günümüze uzanan, hem Türkiye'yi hem de dünyayı şekillendiren siyasi, ekonomik ve sosyal olayları kapsar. Bu ders, özellikle tarih, coğrafya ve vatandaşlık bilgisi ile bağlantılı olarak ele alınır ve kavramsal bir bakış açısı gerektirir.
📅 Temel Kronolojik Çerçeve ve Konu Başlıkları
Konular, kronolojik bir akış içinde ve tematik başlıklarla gruplandırılarak çalışılmalıdır.
🔹 1. Bölüm: 20. Yüzyıl Başında Dünya
- 🚩 I. Dünya Savaşı (1914-1918): Savaşın nedenleri, bloklar, cepheler ve sonuçları (Sevr dahil).
- ⚔️ Kurtuluş Savaşı (1919-1923): Kongreler, cepheler, antlaşmalar (Lozan'ın maddeleri önemli!).
- 🌐 İki Savaş Arası Dönem (1919-1939): 1929 Dünya Ekonomik Buhranı, totaliter rejimlerin yükselişi (Faşizm, Nazizm).
🔹 2. Bölüm: II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş Dönemi
- 💥 II. Dünya Savaşı (1939-1945): Mihver ve Müttefik Devletler, savaşın evreleri, Türkiye'nin tutumu.
- ❄️ Soğuk Savaş Dönemi (1945-1991):
- Bloklaşma: NATO ve Varşova Paktı.
- Krizler: Kore Savaşı, Küba Füze Krizi, Vietnam Savaşı.
- Yumuşama (Detant) Dönemi: Helsinki Nihai Senedi.
- 🇹🇷 Türkiye’de Çok Partili Hayat ve Dış Politika: Truman Doktrini, Marshall Planı, Kore'ye asker gönderilmesi, Kıbrıs Barış Harekâtı.
🔹 3. Bölüm: Yumuşama Dönemi ve Sonrası
- 🕊️ Yumuşama (Detant) Dönemi: Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri (SALT).
- ☮️ 1980'ler ve Değişim: SSCB'nin dağılma süreci, Gorbaçov'un Glasnost ve Perestroyka politikaları.
🔹 4. Bölüm: Soğuk Savaş Sonrası Küresel Gelişmeler
- 🌐 Yeni Dünya Düzeni: ABD'nin süper güç olarak kalması, çok kutupluluk arayışları.
- ⚡ Bölgesel Çatışmalar: Körfez Savaşları, Yugoslavya'nın dağılması, 11 Eylül Saldırıları ve Afganistan Savaşı.
- 🤝 Küresel ve Bölgesel Örgütler: BM, NATO, AB, AGİT, İKÖ (İslam İşbirliği Teşkilatı), KEİ (Karadeniz Ekonomik İşbirliği).
🔹 5. Bölüm: Türkiye ve Çevresindeki Gelişmeler (1990-2020'ler)
- 🔄 Türkiye-AB İlişkileri: Gümrük Birliği, müzakere süreci.
- 💧 Su Sorunları: Fırat ve Dicle suları ile ilgili anlaşmazlıklar.
- ⚫ Enerji Koridorları ve Projeleri: Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı, TANAP.
- 🌹 Orta Doğu'daki Gelişmeler: Arap Baharı, Suriye İç Savaşı, Türkiye'nin bölge politikası.
🎯 KPSS'de Çıkış Tarzı ve Çalışma Stratejileri
Bu dersten gelen sorular:
- ✅ Kavram ve terim bilgisine dayalı olabilir (Örn: Glasnost, Perestroyka, Detant).
- ✅ Kronolojik sıralama isteyebilir (Örn: Soğuk Savaş dönemi krizlerinin oluş sırası).
- ✅ Neden-sonuç ilişkisi kurabilmeyi ölçer (Örn: 1929 Buhranı'nın siyasi sonuçları).
- ✅ Güncel olayların tarihsel arka planı ile bağlantılı olabilir.
📖 Etkili Çalışma Önerileri
- Kronoloji Tablosu Oluşturun: Önemli olayları yıl, olay, sonuç şeklinde not alın.
- Kavram Haritaları Çıkarın: Özellikle Soğuk Savaş dönemini bloklar, örgütler, krizler şeklinde görselleştirin.
- Güncel ile Tarihseli Birleştirin: Günümüzdeki bir olayı (örneğin bir enerji projesini) tarihsel bağlamıyla öğrenin.
- Bol Bol Test Çözün: Farklı yayınlardan sorular çözerek bilginizi pekiştirin ve yorum yeteneğinizi geliştirin.
💎 Sonuç
KPSS Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi, ezberden çok bağlantı kurmayı gerektiren bir alandır. Olayları sebep-sonuç ilişkisi içinde ve tarihin akışına yerleştirerek öğrenmek, hem kalıcı bilgi sağlayacak hem de sınavdaki yorum sorularını çözmekte size büyük avantaj kazandıracaktır. Başarılar dileriz! 🎓
