# KPSS İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Konu Anlatımı
🏹 İslamiyet Öncesi Türk Tarihi: Temel Kavramlar
İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, Orta Asya'da yaşayan Türk topluluklarının İslam dinini kabul etmeden önceki dönemini kapsar. Bu dönem, Türklerin devlet teşkilatı, kültürü, inanç sistemleri ve yaşam tarzlarının temellerini oluşturması açısından büyük önem taşır.
🗺️ Türklerin İlk Ana Yurdu
Türklerin ilk ana yurdu Orta Asya'dır. Bu bölge:
- 🌄 Doğuda Kingan Dağları
- 🏜️ Batıda Hazar Denizi
- 🏔️ Kuzeyde Sibirya
- ⛰️ Güneyde Hindikuş ve Karanlık Dağları ile çevrilidir
👑 İslamiyet Öncesi Kurulan Türk Devletleri
🏛️ 1. Asya Hun İmparatorluğu (Büyük Hun İmparatorluğu)
- 📅 Kuruluş: MÖ 220
- 👑 Kurucu: Teoman
- 🌟 En parlak dönem: Mete Han dönemi
- 🎯 Önemli özellik: İlk düzenli Türk ordusunu kurdular (Onlu Sistem)
- 📜 İlk yazılı belge: MÖ 318 tarihli antlaşma
🏹 2. Göktürk Devleti
- 📅 Kuruluş: MS 552
- 👑 Kurucu: Bumin Kağan
- 📝 Önemli özellik: Türk adını kullanan ilk Türk devleti
- 🪨 İlk Türkçe yazılı belgeler: Orhun Yazıtları (Göktürk Kitabeleri)
- ✍️ Yazıtlar: Bilge Kağan, Kül Tigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir
🌅 3. Uygur Devleti
- 📅 Kuruluş: MS 744
- 👑 Kurucu: Kutluk Bilge Kül Kağan
- 🏛️ Önemli özellik: Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti
- 🕌 Maniheizm dinini benimsediler
- 📚 İlk Türkçe kitapları yazdılar
- 🖋️ Çin etkisiyle hareketli harf sistemini kullandılar
⚔️ Türklerde Devlet ve Ordu Teşkilatı
🏛️ Devlet Yönetimi
- 👑 Hükümdar unvanları: Kağan, Hakan, Han, İdikut, İlteber
- ⚖️ Kut anlayışı: Hükümdarlık yetkisinin Tanrı tarafından verildiği inancı
- 👨👩👧👦 Ülke, hanedanın ortak malı sayılırdı
- 🏞️ İkili teşkilat: Ülke doğu ve batı olarak ikiye ayrılırdı
🛡️ Ordu Teşkilatı
- 🎖️ Onlu sistem: Mete Han tarafından kuruldu
- 🏹 Türk ordusunun temeli atlı birliklere dayanırdı
- ⚔️ Tüm erkekler asker sayılırdı (ordu-millet anlayışı)
- 🦅 Turan taktiği (kurt oyunu/hilal taktiği) kullanılırdı
📜 Türk Kültür ve Medeniyeti
🖋️ Yazı, Dil ve Edebiyat
- 🔤 İlk Türk alfabesi: Göktürk Alfabesi (38 harf)
- 📖 İlk Türkçe yazılı belgeler: Orhun Yazıtları
- 🎵 Sözlü edebiyat ürünleri: Destanlar, Sav, Sagu, Koşuk
- 📚 Uygurlar döneminde matbaanın ilkel şekli kullanıldı
🏠 Sosyal ve Ekonomik Hayat
- 🐎 Göçebe yaşam tarzı hakimdi
- 🏹 Temel geçim kaynağı: Hayvancılık
- ⚖️ Sosyal yapı: Oguş (aile) → Urug (sülale) → Boy (kabile) → Bodun (millet) → İl (devlet)
- ⚔️ Savaşlarda elde edilen ganimetler önemli gelir kaynağıydı
🕌 İnanç Sistemleri
- ☀️ Gök Tanrı inancı (Tek tanrılı bir inanç sistemi)
- 🌳 Şamanizm (Doğa ve atalar kültü)
- 🕊️ Uygurlar döneminde Maniheizm ve Budizm benimsendi
- ⚰️ Ölümden sonra yaşama inanç (Kurgan mezarları)
💎 Önemli Bilgiler ve KPSS'de Çıkabilecek Noktalar
- ⭐ İlk Türk devleti: Asya Hun İmparatorluğu
- ⭐ Türk adını kullanan ilk devlet: Göktürk Devleti
- ⭐ Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti: Uygur Devleti
- ⭐ İlk düzenli Türk ordusu: Mete Han tarafından kuruldu
- ⭐ İlk Türkçe yazılı belgeler: Orhun Yazıtları
- ⭐ İlk Türk alfabesi: Göktürk Alfabesi
- ⭐ İlk Türk hukuk kuralları: Töre
Bu konu anlatımı, KPSS'de İslamiyet Öncesi Türk Tarihi bölümünde çıkabilecek temel bilgileri içermektedir. Konuyu pekiştirmek için haritalar üzerinde Türk devletlerinin yerlerini incelemek ve Orhun Yazıtları'nın içeriğini detaylı olarak okumak faydalı olacaktır.
